بررسي آثار هدفمندي يارانه‌ها بر بخش مسكن

The study of targeted subsidies effects on house

امروزه مسكن يك كالاي اقتصادي، سياسي ، اجتماعي محسوب مي شود و تنها يك سرپناه نيست. همچنين از آنجايي كه مسكن بزرگترين دارايي خانوار و كالايي بدون جانشين است، لذا بررسي بازار آن بسيار حائز اهميت است. اين بخش در دهه اخير با ركود، رونق تورمي و افزايش بي رويه قيمت همرا بوده است. اين نوسانات قيمتي غير معمول باعث حذف قشر با درآمد متوسط و ضعيف جامعه از زمره تقاضاي مؤثر شده و داشتن مسكني مناسب را برايشان به آرزويي دست نيافتني بدل كرده است. دولت نهم با انگيزه عدالت محوري براي اين قشر، برنامه توليد مسكن مهر و قانون هدفمندي يارانه‌ها را بنيان نهاد. در اين مطالعه درصدد پاسخ به سه سؤال كليدي هستيم: يك- آيا طرح مسكن مهر كه با هدف تأمين مسكن اقشار كم درآمد بودجه ريزي شد به اهداف خود رسيد؟ دو- آيا اين اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها بر افزايش قيمت مسكن تاثير گذار بوده است؟ سه- سطح دستيابي به اهداف مسكن مهر و قانون هدفمندي يارانه‌ها به چه ميزان بوده است؟براي پاسخ به اين سوالات از روش تحليلي-توصيفي استفاده كرده و به دليل نارسايي هاي ديدگاه نئوكلاسيكي در پاسخ به اين سوالات، با رويكرد نهادگرايي به تحليل و توصيف پرداخته ايم. يافته هاي اين پژوهش حكايت از آن دارد كه گروه هاي هدف يعني دهك هاي درآمدي يك و دو، توانايي بهره مندي از اين طرح را نداشته و پرژه مسكن مهر در تحقق اهداف خود موفق عمل نكرده است. همچنين از آنجا كه نهاده هاي توليد مسكن انرژي بري قابل ملاحظه اي دارند، شوك قيمت حامل هاي انرژي به افزايش قيمت مصالح ساختماني و در نتيجه افزايش هزينه ساخت بنا و قيمت تمام شده مسكن انجاميد. به عبارت ديگر شوك درماني در اقتصاد ايران، كه با هدف عدالت محوري اجرا شد، نابرابري اجتماعي و اثرات ضد توسعه اي داشته است.