مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بمب نوتروني، عملكرد و پيامدها

چكيده فارسي :

بدنبال تراژدي غم‌انگيز استفاده از دو بمب اتمي در ژاپن در سال 1945 و آثار زيانبار بجاي مانده از آن كه تا سال ها بر قربانيان اين فاجعه مي‌افزود، توجه دانشمندان به عنصر ديگري در هسته بنام نوترون و انرژي نهفته در آن جلب شد تا شايد انفجار هسته‌اي بعدي، علاوه بر مقاصد صلح‌آميز خود عواملي همچون مواد سمي و راديواكتيو را كه ساليان متمادي بر محيط زيست و موجودات زنده اثر منفي مي‌گذارد، در بر نداشته باشد. بدين ترتيب دستيابي به فناوري نوتروني عملكرد ساير بمب هاي هسته‌اي را تحت‌الشعاع قرار داد. در بمب هاي اتمي از واكنش شكافت هستة اورانيوم و يا پلوتونيوم و در بمب هاي هيدروژني از واكنش گداخت هسته‌اي هيدروژن استفاده مي‌شود. در اين فرآيند و در طي تغييرات عظيم نيروهاي هسته‌اي، بخشي از جرم طبق معادلة مشهور [E=mc2] به انرژي تبديل مي‌گردد. بدين ترتيب در صد بالايي از انرژيِ آزاد شده (تا 90%) به شكل موج انفجار و امواج حرارتي و پرتوهاي گاما خواهد بود. از 10% باقيمانده، مقداري به تشعشعات ثانوية راديو اكتيو و در‌صد بسيار جزئي به تشعشعات ذره‌اي نافذ (نوتروني) تبديل خواهد شد. اما در بمب هاي نوتروني اين قضيه درست بر عكس اتفاق مي‌افتد. بدين معني كه درصد بالايي از انرژي توليد شده، توسط نوترون هاي سريع انتقال مي‌يابد و اين رمز برتري سلاح نوتروني نسبت به ديگر بمب هاي هسته اي است. بدلائلي كه در اين مقاله به آن ها اشاره خواهد شد، گاهي اوقات از بمب نوتروني به عنوان "بمب تميز" ياد مي‌شود.