به كارگيري روش تجزيه و تحليل عوامل شكست در ارزيابي مخاطرات آزمايشگاه هاي يك پژوهشكده

Application of the Failure Mode and Effects Analysis for Risk Assessment in the Laboratories of a Research Center

سابقه و هدف: همه ساله شاهد موارد متعددي از حوادث خطرآفرين و حتي مرگ آور در آزمايشگاه هاي مختلف مي باشيم لذا شناسايي ريسك خطرات در آزمايشگاه ها و تلاش در راستاي ايجاد شرايط ايمن بسيار حائز اهميت مي باشد. هدف اصلي اين تحقيق بررسي مخاطرات احتمالي در آزمايشگاه هاي پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان مي باشد. روش بررسي: به منظور ارزيابي مخاطرات احتمالي در 11 آزمايشگاه پژوهشكده و طبقه بندي آن ها، از روش «تجزيه وتحليل عوامل شكست و آثار آن» (FMEA) و برخي روش هاي آماري استفاده گرديد. يافته ها: نتايج حاصل از بررسي مخاطرات بالقوه حاكي از آن است كه سطح ريسك در تمامي آزمايشگاه ها به جز آزمايشگاه بنتوز، در حد نيمه بحراني و بحراني قابل ارزيابي مي باشد و لذا اجراي اقدامات اصلاحي مناسب در مورد آن ها الزامي مي باشد. بر اساس نتايج آزمون هاي Kruskal-Wallis، اختلاف معني داري ميان آزمايشگاه هاي پژوهشكده از ديدگاه عدد الويت ريسك (RPN) مشاهده مي شود. مراجعه به نتايج آزمون هاي posthoc در هر دو مرحله، نشانگر آن است كه كمترين ميزان مخاطرات در آزمايشگاه هاي بنتوز و بافت شناسي مشاهده مي شود و بيشترين مخاطرات در آزمايشگاه تجزيه دستگاهي قابل تشخيص است. از سوي ديگر نتايج مربوط به گروه بندي آزمايشگاه ها با استفاده از آناليز خوشه اي نيز تا حدود زيادي به نتايج آزمون هاي posthoc شباهت دارد. با توجه به نتايج آزمون Mann-Whitney U مي توان چنين استنتاج نمود كه صرفا در مورد آزمايشگاه آماده سازي نمونه، اختلاف معني داري بين مقادير RPN در قبل و بعد از اقدامات اصلاحي مشاهده مي گردد (p>0.05). نتيجه گيري: در مجموع مي توان چنين استنتاج نمود كه FMEA روشي مناسب براي ارزيابي مخاطرات كاركنان آزمايشگاه هاي تحقيقاتي مي باشد و از روش هاي آماري مناسب نيز مي توان براي تحليل هاي تكميلي استفاده نمود

Background & objective: Every year, we witness hazardous and even fatal accidents in laboratories. Therefore, identification of the risks in laboratories and creating safe conditions are of paramount importance in these settings. The present study aimed to evaluate the potential risks in the laboratories of the Persian Gulf and Oman Sea Ecological Research Center. Materials and Methods: In order to assess and classify the risks associated with working in research centers, the failure mode and effects analysis (FMEA) and relevant statistical tests were used. Results: Potential risk levels were evaluated as moderate or high in all the laboratories, with the exception of the benthic laboratory. Therefore, appropriate corrective measures must be taken in this regard. Based on the results of the Kruskal-Wallis test, there were significant differences between the studied laboratories in terms of the risk priority number (RPN) before and after the corrective measures. In addition, posthoc tests indicated the lowest risk levels in the benthic and histology laboratories, while the highest risk was identified in the instrumental analysis laboratory. Results of laboratory classification using cluster analysis were noticeably similar to the post-hoc test results. According to Mann-Whitney U test, there were significant differences between the RPN values before and after the corrective measures only in the case of the sample preparation laboratory (P>0.05). Conclusion: It could be concluded that FMEA is an effective method for risk assessment in research laboratories, while appropriate statistical approaches could also be used for the complementary analysis in this regard.