طراحي پرسشنامه ارزيابي جو ايمني و عملكرد ايمني با توجه به دانش و انگيزش ايمني در صنعت سيمان

Validation and development of the questionnaire for assessment of safety climate and safety performance according to safety knowledge and safety motivation in cement industry

سابقه و هدف: از آنجا كه ارتقاي فرهنگ ايمني نقشي اساسي در پيشگيري از بروز حوادث در صنايع دارد، ارزيابي جو ايمني و عملكرد ايمني مي تواند به ارتقاي فرهنگ ايمني در صنايع كمك كند. هدف اين تحقيق، تعيين روايي و پايايي پرسشنامه ارزيابي جو ايمني و عملكرد ايمني در صنعت سيمان مي باشد. روش بررسي: مطالعه حاضر يك مطالعه توصيفي–پيمايشي و از نوع كاربردي است. در اين راستا، پرسشنامه اي مبني بر مطالعات پيشين شامل 5 سازه، 9 بعد و 41 سوال با ابعاد جو ايمني (شامل تعهد مديريت به ايمني، حمايت اجتماعي، ايمني محيط كار، آمادگي اضطراري در محل كار)، فشار توليد، دانش ايمني، انگيزه ايمني و عملكرد ايمني (شامل مشاركت ايمني و رعايت ايمني) طراحي گرديد و توسط 230 نفر از كاركنان صنعت سيمان آبيك نسبت به تكميل آن اقدام نمودند. داده هاي بدست آمده با استفاده از نرم افزارSPSS و LISREL مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: ارزيابي پايايي پرسشنامه حاكي از قابل قبول بودن آن بود. ضريب آلفاي كرونباخ در مطالعه برابر 0.86 و نتايج آزمون كفايت نمونه 0.861تعيين گرديد. به طور كلي ساختار عاملي به دست آمده توسط روش تحليل تاييدي مورد آزمون و تاييد قرار گرفت. نتايج نشان داد كه دانش ايمني و انگيزش ايمني بر رفتار ايمن كارگران تاثير گذارند. تعهد مديريت ايمني نيز به طور قابل توجهي به حمايت اجتماعي و فشار توليد مرتبط بود اين در حالي است كه فشار توليد به عنوان يك عامل كليدي و مهم اثرات مستقيم و قابل توجهي بر انگيزه ايمني، دانش ايمني، مشاركت ايمني و رعايت ايمني داشت. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه كارايي پرسشنامه اعتباربخشي شده جو ايمني و عملكرد ايمني با توجه به دانش و انگيزش ايمني در صنعت سيمان مناسب بوده و اين پرسشنامه پنج بعدي مي تواند در راستاي ارتقاء سطح فرهنگ ايمني در اين گونه صنايع مورداستفاده قرار گيرد

Background: Since promotion of safety culture plays a key role in prevention of incidents in industries, assessment of safety climate and safety performance can help industries to improve their safety culture. The present study was designed to develop a measurement tool for assessment of safety climate and safety performance according to the safety knowledge and motivation in cement industries. Materials and Methods: According to the previous studies, a draft of questionnaire was developed in 5 structures, 9 dimensions and 41 questions including, dimensions of safety climate (management safety commitment, social support, Work environment safety, emergency preparedness at work), Production pressure, safety knowledge, safety motivation and safety performance (safety participation and safety compliance) . Provided questionnaire was distributed among 230 employees of Abyek cement industries. Data were analyzed through SPSS and LISREL software. Results: Reliability evaluation of the questionnaire indicated its appropriateness. The scout study Cronbach's alpha coefficient and KMO in the main study was 0.86 and 0.861 subsequently. In general, the factor structure was tested and verified by Confirmatory Factor Analysis. The results showed that safety knowledge and safety motivation influence workers’ safety behavior. Also, management safety commitment was significantly related to social support and production pressure; meanwhile production pressure was a key and critical factor that has direct effects on other factors including safety motivation, safety knowledge, safety participation and safety compliance. Conclusion: Based on safety motivation and safety knowledge, the results showed that the efficiency of the validated questionnaire for assessment of safety climate and safety performance was suitable in cement industries. Thus this five dimensions questionnaire can be used to promote the safety culture in this type of industries.