بررسي عوامل مؤثر بر سوءمصرف موادمخدر از ديدگاه دانشجويان: كاربست نقشه هاي شناختي فازي

Factors Effective in Drug Abuse from the Perspective of University Students: Application of Fuzzy Cognitive Maps

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي عوامل مؤثر بر مصرف موادمخدر از ديدگاه دانشجويان با استفاده از نقشه هاي شناختي فازي است. روش: شركت كنندگان اين پژوهش 20 نفر از دانشجويان دوره كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد اسلامي واحد اروميه بودند كه به پرسش نامه اي متشكل از 30 عبارت فازي پاسخ دادند. يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه متغير بيكاري با درجه بيروني 53/1، مهم ترين متغير تاثير گذار بر متغيرهاي ديگر است. پس از آن اعتياد اعضاي خانواده با درجه بيروني 08/1، همسالان منحرف با درجه بيروني 70/0 در مدل مي باشد. از طرف ديگر، شاخص درجه دروني نشان داد كه مهم ترين متغير تاثيرپذير، اعتياد با درجه دروني 03/7 مي باشد كه نشان مي دهد اين متغير بيشترين تاثير را از ساير عوامل موجود در نقشه پذيرفته است. دومين متغير تاثيرپذير، همسالان منحرف با درجه دروني آن 37/1، و سومين متغير تاثير پذير نيز اميد به آينده با درجه دروني 72/0 مي باشد. همچنين يافته هاي پژوهش نشان داد كه از نظر دانشجويان هنگامي كه جوانان بيكار باشند احتمال گرايش آن ها به گروه همسالان منحرف جهت گذراندن اوقات و كسب لذت و شادي بسيار بالا مي رود، در نتيجه احتمال بيشتري دارد كه گرفتار مصرف مواد شوند. نتيجه گيري: اين يافته ها تلويحات مهمي در زمينه توجه به عوامل مؤثر بر سوءمصرف موادمخدر در دانشجويان و انجام اقدامات لازم به منظور پيشگيري از گرايش دانشجويان به آسيب هاي اجتماعي به خصوص مصرف مواد را به دنبال دارد.

Objective: This study is an attempt to examine the factors influencing drug use from the perspective of university students through fuzzy cognitive maps. Method: The number of 20 Master's students in Islamic Azad University of Urmia constituted the participants of this study. They responded to a questionnaire consisting of 30 fuzzy items. Results: The results of this study showed that the unemployment rate with the outer degree of 1.53 is the most effective variable in other variables. Family members' addiction with the outer degree of 1.08 and deviant peers with the outer degree of 0.70 were the next effective factors in the model. On the other hand, the inner degree index showed that addiction with the inner degree of 7.03 was the factor that was influenced to the greatest extent by the other available factors in the map. In this regard, deviant peers with the inner degree of 1.37 and hope for the future with the inner degree of 0.72 were placed in the second and third in terms of the degree of the effect they received from the other factors. The results also showed that when students are unemployed, they will be more likely to turn to deviant peers to spend leisure time and, consequently, they will be susceptible to be trapped in substance use. Conclusion: These findings have important implications in regard to the assignment of attention to the factors contributing to drug abuse among students and the development of necessary measures to prevent students' tendency to social problems, especially drug use.