نقد و تحليل روايات «الأنزع البطين» در جوامع روايي فريقين

A Review and Analysis of “Anza’ al-Batin Narrations” in Shi'ite and Sunni Narrational Resources

در بيشتر آثاري كه توسط بزرگان اهل سنت حول شخصيت اميرالمؤمنين علي (ع) به رشته تحرير در آمده، قسمتي به ويژگي­ هاي ظاهري آن حضرت اختصاص يافته است. در اين ميان، آن حضرت فردي تاس با شكمي بزرگ توصيف شده ­است. البته الفاظ بيان شده در اين زمينه، با هم متفاوتند و در برخي موارد حتي يكديگر را نفي كرده و با هم تعارض دارند. نگارندگان در اين نوشتار، ضمن واكاوي و نقد ويژگي­هاي بيان شده، بر اين اعتقاد هستند كه اوصافي مانند: «أصلع»، «أجلح» و «عظيم البطن» با هدف مذمت آن حضرت و جوسازي در مقابل دو صفت «أنزع» و «بطين» كه توسط رسول خدا (ص) به علي (ع) نسبت داده شده بود، رواج يافت. شايان ذكر است كه دو صفت «أنزع» و «بطين» در تمام روايات مسندي كه از رسول خدا (ص) نقل گرديده با تفسير خاص آن حضرت از اين دو صفت نقل شده است.

In most books written by Sunni scholars about Imam Ali (a.s.), a part deals with his physical traits. Meanwhile, he has been described as an individual having a bald head and a large belly. Obviously, the words and expressions utilized in this context are different and, at times, even repudiate and contradict each other. Examining and evaluating the mentioned traits, the authors of this paper have come up with the result that such characteristics as asla’ (bald), ajla’ (with a bald patch) and azim al-batn (with a large belly) have been attributed to Imam Ali (a.s.) to denounce him and overshadow the other two characteristics anza’ (free from polytheism) and batin (full of knowledge) attributed to him by the Prophet (p.b.u.h.). It is worth noting that the two characteristics anza’ and batin have been mentioned and interpreted in a special way in a number of narrations quoted from the Prophet (p.b.u.h.) about Imam Ali (a.s.).