شناخت و ارزيابي (اولويت‌بندي) عوامل، كُدها و ژنوم هاي ژئوپليتيك تركيه در تدوين چشم‌انداز سياست دفاعي جمهوري اسلامي ايران

Identification and assessment (prioritization) of geopolitical factors, codes and genomes of Turkey in the formulation of defense policy perspective of the Islamic Republic of Iran

هدف از اين پژوهش شناخت و ارزيابي (اولويت­بندي) عوامل (ثابت و متغير)، كُدها و ژنوم­ هاي ژئوپليتيك تركيه در تدوين چشم­انداز سياست دفاعي جمهوري اسلامي ايران مي­باشد؛ لذا از حيث هدف كاربردي و به لحاظ نوع روش و ماهيت از انواع تحقيقات «توصيفي موردي يا ژرفانگر»است. جامعه آماري شامل اساتيد و صاحب­نظران دانشگاهي و نظامي آشنا به موضوع پژوهش شامل دو گروه از خبرگان (مصاحبه شوندگان به­تعداد ده­تن كه به­صورت كاملاً هدفمند انتخاب گرديده­اند) و پاسخگويان به پرسشنامه (59 تن كه به­روش نمونه­گيري تصادفي طبقه­اي انتخاب گرديده­اند)، بنابراين ابزار جمع­آوري داده­ها و اطلاعات پژوهش عبارت است از: مصاحبه، پرسشنامه محقق ساخت و مطالعات كتابخانه­اي. روش تجزيه و تحليل داده­هاي كيفي، تحليل محتوا و براي آزمون فرضيه ­هاي پژوهش از آمار توصيفي (محاسبه ضريب ميانگين) وآمار استنباطي(مقايسه زوجي و رتبه­بندي فريدمن) استفاده شده است. يافته ­هاي پژوهش دال بر شناسايي 77 عامل، كُد و ژنوم ژئوپليتيك تركيه موثر بر تدوين چشم­انداره سياست دفاعي ج.ا.ايران است كه با توجه به كُدگذاري­هاي انجام شده به 34 عامل تلخيص و تقليل يافته­اند. از مجموع اين عوامل 9 عامل ثابت، 5 عامل متغير، 20 كُد و ژنوم ژئوپليتيك كه مهمترين آن­ها به ترتيب رتبه ­بندي فريدمن عبارتند از: عضويت تركيه در ناتو و استقرار سپر موشكي در آن كشور، روابط و مناسبات تركيه با ايالات متحده آمريكا، ساختار و قدرت ارتش تركيه، موقعيت ژئوپليتيك و ژئواسترتژيك تركيه، ساختار سياسي قدرت، سياست خارجي، نقش­آفريني نيابتي و روابط با رژيم صهيونيستي. همچنين با توجه به ساير يافته­ هاي پژوهش نقش و اثر كُدها و ژنوم ­هاي ژئوپليتيك تركيه در مقايسه با عوامل ژئوپليتيك (ثابت و متغير) بر تدوين سياست دفاعي ج.ا.ايران به ميزان قابل توجهي بيشتر است.

The aim of this study is to identify and evaluate the (prioritization) of geopolitical factors (fixed and variable), codes and genomes of Turkey in the formulation of defense policy perspective of the Islamic Republic of Iran. Therefore, it is an applied research of the descriptive depth research type. The statistical population consists of military academic lecturers and experts familiar with the matter comprising two groups of 10 interviewees and 59 questionnaire repliers selected in stratified random sampling method. In this way, the data gathering tools are interviews, researcher-made questionnaires and library studies. The qualitative data was analyzed via content analysis and the hypotheses were tested through descriptive statistics (average coefficient) and inferential statistics (paired comparison and Friedman ranking). The findings suggest the identification of 77 geopolitical factors, codes and genome of Turkey, coded to 34, influencing the formulation of defense policy perspective of the Islamic Republic of Iran. These factors include 9 fixed factors, 5 variable factors and 20 geopolitical codes and genomes which, in order of importance, are: membership of Turkey in NATO and the deployment of missile shield in Turkey, the US-Turkey relations, the political structure of power, foreign policy, the proxy role of Turkey and its relations with Israel. In addition, it was discovered that the geopolitical codes and genomes of Turkey have a significantly greater role and influence in the formulation of defense policy perspective of the Islamic Republic of Iran than the fixed and variable geopolitical factors.