استفاده از سازه هاي ارزشمندي و رضايتمندي براي سنجش اثربخشي نظام هاي يادگيري الكترونيكي

Using Importance and Satisfaction Structures for Measuring Effectiveness of Electronic Learning Systems

ژوهش حاضر براي تعيين اثربخشي نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي از رويكردي جديد استفاده‌نموده‌است. رويكرد جديد شامل بهره‌گيري از سازه‌هاي «ارزشمندي» در كنار سازه «رضايتمندي» براي تعيين اثربخشي نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي از نظر كاربران آنها بوده‌است. «دانشكده مجازي علوم حديث شهر ري» به‌عنوان نمونه مورد بررسي قرارگرفت. به‌منظور تحليل داده‌ها براي نخستين‌بار از دو ابزار تحليل ماتريسي «شبكه ارزشمندي- رضايتمندي» و نيز «محك‌زني لويس» استفاده‌شد. ابزارها نخستين‌بار توسط «لوي» براي سنجش اثربخشي نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي مورد استفاده قرارگرفتهبودند. روش پژوهش توصيفي از نوع پيمايشي و جامعه آماري نيز كليه دانشجويان دوره هاي ليسانس و فوق‌ليسانس رشته‌هاي مجازي دانشكده يادشده در سال تحصيلي 1389-1388 با تعداد 1926 نفر بود كه از اين ميان تعداد 325 نفر نمونه به شيوه دردسترس انتخاب‌گرديدند. ابزار جمع‌آوري داده «پرسش‌نامه سنجش ارزشمندي- رضايتمندي از خصوصيات نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي لوي» بود. براي تعيين روايي ابزار از شيوه‌هاي روايي محتوايي، سازه و صوري و براي تعيين ميزان پايايي آن آلفاي كرونباخ استفاده‌گرديد. ميزان پاياي ابزار در سازه‌هاي ارزشمندي و رضايتمندي به‌ترتيب: 95/0 و 94/0 بود. نتايج نشان‌دادند كه هيچ‌گونه رابطه معناداري ميان سازه‌هاي ارزشمندي و رضايتمندي وجودندارد و اين دو، سازه‌هايي مستقل و متفاوت هستند به‌علاوه نتايج «ابزار تحليل ماتريسي شبكه ارزشمندي- رضايتمندي» نشان‌داد كه وضعيت اثربخشي نظام يادگيري الكترونيكي مورد نظر (دانشكده مجازي علوم حديث) در هريك از ابعاد چهارگانه (فناوري و پشتيباني، محتواي درس، استاد و يادگيرنده) نسبتاً متوسط و در ارتباط با كل نظام نيز تاحدي متوسط بوده‌است. تحليل داده‌ها با ابزار محك‌زني لويس» نيز نشان‌داد كه وضعيت اثربخشي نظام يادگيري الكترونيكي مورد نظر، در هريك از ابعاد چهارگانه (فناوري و پشتيباني، محتواي درس، استاد و يادگيرنده) نسبتاً متوسط و در ارتباط با كل نظام، متوسط و تاحدي خوب بوده‌است.

This paper has employed a novel approach for determining effectiveness of electronic learning systems. This new approach employed importance and satisfaction structures for measurement of electronic learning systems’ effectiveness from viewpoint of their users. Hadith Science Virtual College in Rey was surveyed as case study. Two matrix analysis tools of “importance-satisfaction matrix” and “Lewis benchmarking” were used for data analysis. These tools were used for the first time by Lewis for measuring effectiveness of electronic learning systems. This is descriptive survey and statistical population contains all of the students in bachelor and master level in virtual fields of study in 2009-2010 academic year including 1926 students, 325 of them were selected as the sample by available sampling. Lewis’ questionnaire for importance-satisfaction measurement of electronic learning systems’ properties was data gathering tool. Content, structure, and form validity methods of for determination of tools’ validity while Cronbach’s alpha was applied for determining reliability. Reliability rates for importance and satisfaction structures were respectively 0.95 and 0.94. Findings showed that there is no significant relationship between importance and satisfaction structures and they are different and separate structures. In addition, results of “matrix analysis tools of importance-satisfaction matrix” showed effectiveness of the considered electronic learning systems (Hadith Science College) was relatively average for each one of four dimensions (technology and support, course content, teacher, and learner), and partly average for the whole system. Data analysis through Lewis benchmarking indicated that effectiveness of the considered electronic learning systems was relatively average for each one of four dimensions (technology and support, course content, teacher, and learner), and average and partly desirable for the whole system.