شيوع ناهنجاري‌هاي خواب در بيماران مبتلا به اختلالات روان پزشكي و جمعيت كلي تبريز

A Comparative Study on the Prevalence of Sleep Disturbances in Psychiatric Disorder and General Population in Tabriz

زمينه و اهداف : ناهنجاري هاي خواب اختلالاتي در نظم، كميت يا كيفيت خواب هستند كه منجر به نقايصي در كاركرد روزانه شخص مي‌‌شوند. با وجود اين كه خواب نقش زيادي در ابقاي سلامت جسمي و رواني انسان دارد‌ و مطالعات زيادي در باره ماهيت آن صورت گرفته است، اختلالات مربوطه‌ به ويژه در بيماران مبتلا به اختلالات روان‌پزشكي مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسي شيوع اختلالات خواب در بيماران روان پزشكي و جمعيت عمومي، بررسي ميزان مصرف داروهاي خواب‌آور در اين دو گروه و نيز مقايسه شيوع در دو جنس (زن و مرد) صورت گرفت. روش بررسي: اين پژوهش به روش توصيفي، مقطعي ـ مقايسه‌اي و گذشته‌نگر انجام گرفت. تعداد 1013 نفر در دامنه سني بين 15 الي 75 سال كل آزمودني‌هاي پژوهش را تشكيل مي‌‌دادند كه 482 نفر از ميان جمعيت عمومي تبريز و به طور تصادفي انتخاب شدند و گروه جمعيت عمومي را تشكيل دادند و 531 نفر بيمار روان‌پزشكي به روش نمونه‌برداري پياپي از ميان مراجعان به دو كلينيك تخصصي روان‌پزشكي در تبريز انتخاب شدند و گروه بيماران روان پزشكي را تشكيل دادند. براي بررسي اختلالات خواب از پرسش‌نامه تاريخچه خواب كاپلان و سادوك استفاده شد و داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آماري فراواني،‌ درصد و مجذور كاي تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: در پژوهش حاضر شيوع كلي اختلالات خواب در جمعيت عمومي برابر با 35/22 درصد به‌ دست آمد. خواب آلودگي روزانه2 و اشكال در به خواب رفتن، به ترتيب با شيوع 64 درصد و 41/3 درصد در جمعيت عمومي بيشترين فراواني را داشتند. اختلال كابوس با 16/9 درصد، حرف زدن در خواب با 26/4 درصد، فلج خواب3 با 16/5 درصد، اختلال وحشت خواب4 با 9/6 درصد و خواب‌گردي با 7/1 درصد يافته هاي شايع در اين پژوهش بودند. گروه بيماران روان پزشكي بيشتر از گروه جمعيت عمومي از داروهاي خواب‌آور استفاده مي‌ كردند. شيوع اختلالات خواب در بيماران روان پزشكي به‌ طور معني‌داري (اغلب با 0/01 >p) بيشتر از جمعيت عمومي بود. خواب آلودگي به هنگام روز در زنان به طور معني‌داري بيشتر از مردان ديده شد (0/01 >p) و شكايت از خواب با افزايش سن در هر دو جنس افزايش مي‌يافت‌ (0/01>p). نتيجه‌گيري: از مجموع يافته‌هاي اين پژوهش مي‌ توان دريافت كه اختلالات خواب شيوع بالايي دارد و با توجه به اثر آن بر سلامت افراد لازم است درمانگران،‌ اختلال خواب مراجعان خود را جدي تر بگيرند.

Background and Objectives:Sleep abnormalities are disturbances in regularity, quality and quantity of sleep which lead to dysfunction in everyday life. Insomnia, hypersomnia, disturbance in sleep – wake schedule, nightmares, night terrors, and sleep walking are among common sleep disorders. Although sleep has a significant role in mental and physical well being of human kind, and numerous studies have been carried out about it’s nature. Sleep disorders have not been fully studied. This study was aimed to investigate the prevalence of sleep disorders in mentally ill patients and to compare it with the same disorders in general population. Meanwhile long-term use of sedative and hypnotic drugs were studied in males and females in both groups. Materials and Methods: Our research was a descriptive, cross-sectional, comparative and retrospective study. One thousand and thirteen patients were studied. The age range was between 15 and 75 years. Four hundred and eighty two out of the subjects were randomly selected from general population of Tabriz and 531 psychiatric patients were selected by consecutive sampling from clients referred to two psychiatric clinics of Tabriz University of Medical Sciences. We used Sleep History Questionnaire (Kaplan & Sadock) to study sleep disorders in both groups. The data were analyzed with statistical methods of frequency, percent and chi-square (2). Results: General prevalence of sleep disorders in this study in general population was 35.22%. Daytime sleepiness and difficulty in falling sleep were 64% and 41.3% respectively and the highest among all sleep disorders in general population. Nightmares (16.9%), somniloguy (sleep talking) (26.4%), sleep paralysis (16.5%), sleep terror (9.6%) and sleep walking (7.1%) were among the frequent sleep disurbances we noted in our study. Psychiatric patients compared with general population used more hypnotic agents. The prevalence of sleep disorders in psychiatric patients significantly (p<0.01) was higher than general population. Daytime sleepiness was significantly more frequent in women (p<0.01). Complaints about sleep difficulties were increased with age in both gender (p<0.01). Conclusion: Overall finding in this study is that the sleep disorders are quite frequent in general population and psychiatric patients require careful evaluation and management