مطالعه تطبيقي برخورداري عادلانه از خدمات بهداشتي و درماني در چند كشور توسعه يافته و ارايه الگوي مناسب براي ايران

A comparative study on equity in access to health services in developed countries and designing a model for Iran

مقدمه: تمام افراد جامعه بايستي دسترسي برابر و يكسان به خدمات بهداشتي و درماني لازم داشته باشند. هدف كلي اين پژوهش تعيين چگونگي برخورداري عادلانه از خدمات بهداشتي و درماني در 8 كشور منتخب و ارايه الگويي براي كشور ايران بود. روش كار: اين پژوهش به صورت تطبيقي در 8 كشور انجام شد. جهت تعيين چارچوب تقسيم‌بندي جامعه پژوهش از روش تقسيم‌بندي جردن استفاده شد كه در آن كشورها را در چهار گروه بر اساس نوع بيمه درماني قرار مي‌دهد و از هر گروه دو كشور انتخاب شدند. يافته‌هاي به دست آمده از هر كشور در جداول تطبيقي قرار گرفتند. براي ارايه الگوي نهايي از تكنيك دلفي طي دو مرحله استفاده شد. نتايج: تمامي كشورهاي مورد مطالعه به منظور برخورداري عادلانه از خدمات بهداشتي و درماني از استراتژي‌هايي چون پوشش همگاني بيمه، وجود بسته‌هاي تعريف شده خدمات بهداشتي درماني، تعداد مناسب پرسنل پزشكي و پيراپزشكي، وجود پزشك خانواده و سيستم ارجاع به همراه سهم بالاي بهداشت و درمان از توليد ناخالص ملي و‌ سرانه بالا براي بهداشت و درمان بهره برده‌اند؛ هم‌چنين پايين بودن سهم پرداخت‌هاي مستقيم توسط بيماران، گسترش تعهدات بيمه‌اي و بالاخره وجود سقف پرداخت در خدمات دارويي و درماني بسيار كمك كننده بوده است. اين سياست‌ها به شكلي تدوين شده است كه وضعيت درآمد افراد، در برخورداري از اين خدمات تاثير گذار نمي‌باشد. نتيجه گيري: برخورداري عادلانه از خدمات بهداشتي و درماني در ايران مستلزم ايجاد نظام ملي بيمه درمان با هدف حذف بيمه‌گري موازي، پوشش بيمه‌اي كليه خدمات ضروري پزشكي به خصوص مراقبت از سالمندان و بيماران مزمن رواني مي‌باشد.

Background: All members of society should have equal access to necessary health care. The main goal of this research is to determine the status of health care access in eight selected countries and to suggest a new model for Iran. Materials and Methods: This study was done comparatively on eight countries. In order to define a framework for categorizing the countries Jordan scales was employed. In this method, based on the kind of insurance system, countries are divided into 4 groups, from each 2 countries were selected. Data obtained from each country were placed in comparative tables. For presenting the final model, Delphi technique was utilized in two stages. Results: To increase equity in their health care systems, all the countries in this study utilized such strategies as insurance coverage for all, defined health care packages, appropriate human resources, family physicians, referral system and high level of GNP in health sector. Also, low direct payment by patients, expansion of insurance coverage and the existence of out of pocket pay limit in pharmaceutical and medical services were also very helpful. These policies have been made in a way that the level of individuals' income did not affect the access to such services. Conclusion: Equitable access to health care services in Iran necessitates the establishment of national health insurance system aiming at omission of parallel insurance, provision of medical care coverage for all the basic medical services especially health care coverage for the elderly and patients with chronic psychological problems.