نقش خطاي بصري در سوانح هوايي نهاجا در دهه 80 و ارائه راهكارهاي پيشگيري از آن

The Role of Visual Illusion in IRIAF Air Accident/ Incident in 2000 s and Solutions to Prevent Them

هواپيما به جزء لاينفكي از دنياي امروز تبديل ‌شده است. كنترل‌كننده اين جسم پرنده، انساني است كه آموزش هوانوردي را ديده است و به‌عنوان خلبان هدايت آن را به عهده دارد؛ اما آيا انسان براي زيست در آن فضا آفريده‌شده است و توانايي بصري و پردازش مغز او مي­تواند امكان پردازش تمام تصاوير و اطلاعات را داشته باشد. در اين مقاله سعي شده است تا به برخي از نقاط ضعف سامانه بصري از ديدگاه فيزيولوژيكي و روانشناسي انسان بپردازد و ساختار موجود در نشان‌دهنده‌هاي هواپيماهاي نهاجا موردبررسي قرارگرفته و درنهايت راهكاري در خصوص كاهش خطاي بصري ارائه گردد. بامطالعه منابع علمي مختلف و بررسي پرونده سوانح هوايي؛ در جامعه آماري خلباناني كه دچار سانحه هوايي گرديده­اند، خطاي بصري بررسي‌شده و درنهايت با توجه به تجزيه‌وتحليل و نتايج حاصله از آن اين نتيجه حاصل گرديد كه به‌منظور كاهش خطاي بصري، ضمن به­روزرساني سامانه‌هاي هشداردهنده هواپيماها، كادر پروازي با فيزيولوژي سامانه بصري آشنا شده و استفاده از سامانه­هاي آموزشي مربوطه نسبت به كاهش خطاي ادراكي خود كوشا باشند تا بتوانند خود را با محيط غيرمتعارف پرواز هماهنگ سازند تا سوانحي كه علت آن خطاي بصري است كاهش يابد.

Today, airplanes have become indispensable parts of our lives. They are controlled by the pilots trained in aviation field. But the question is whether physiology of human being is capable of adjusting his visual ability and brain capacity to process the images and information necessary to survive in the air. In this paper, we have tried to address some of the weaknesses of human visual system from a physiological and psychological point of view, and ultimately, to find a solution to reduce visual illusion. Studying various scientific resources and interviews with experts involved in the field of air accidents; visual illusion in the statistical population of the pilots who have experienced an air accident, was investigated. Final analysis of the results of this research indicated that to reduce the risk of visual illusion, a good deal of knowledge about the physiology of human visual system as well as the related training systems designed to reduce the cognitive illusions is required on the part of the air crew, so that they can adjust themselves to the flight unconventional environment and hopefully the air accidents caused by the visual illusions are minimized.