الگوي بهينه بهره برداران چغندر قند كار منطقه اقليد در شرايط توأم با محدوديت آب و ريسك

Optimal cropping pattern of Eqlid’s sugar beet growers under water constraints and risky considerations

هدف اصلي اين مطالعه تدوين الگوي بهينه بهره برداران چغندركار اقليد (استان فارس) و هم چنين بررسي اهميت چغندرقند در الگوي كشت آن ها بود. با توجه به اثرگذاري مسأله ي ريسك بر تصميم توليدكنندگان، دو منشأ ريسك قيمت و عملكرد نيز در تدوين الگو دخالت داده شدند. هم چنين با استفاده از قابليت تكنيك برنامه­ريزي چند هدفي، مسأله ي كاهش استفاده از آب نيز به ساير اهداف اضافه شد. يافته ها نشان داد كه تفاوت بازدهي الگوي فعلي با الگوي بهينه تنها 7 درصد است، اما از نظر تركيب محصول ميان آن ها تفاوت وجود دارد. به اين ترتيب كه در الگوي فعلي 3/8 هكتار از سطح زيركشت بهره­بردار نماينده با 6/8 هكتار به چغندرقند اختصاص دارد در حالي كه در الگوي بهينه اين مقدار به 0/2 هكتار كاهش مي­يابد. به طور كلي در الگوهاي ارايه شده، تركيب محصول از چغندرقند و گندم به نفع لوبيا تغيير مي­يابد. اين تغيير افزون بر هدف تأمين بازدهي فعلي بهرهججبرداران، هدف كاهش مصرف آب تا 33 درصد سطح مصرف فعلي را نيز تأمين مي­كند. يافته ها نشان داد كه بهره برداران در تدوين الگوي كشت خود عمدتاً به ريسك قيمت توجه دارند. هم چنين مشخص گرديد كه ناكارايي چغندرقند در استفاده از نهاده ي محدود كننده ي آب باعث كاهش اولويت آن در الگوي كشت گرديده است.

The main objective of this study was to develop an optimal cropping pattern for sugar beet growers of Eqlid district (Fars province) and to investigate its importance in cropping pattern. Regarding the effect of risk on producer's decision, two sources of risk including price and yield risks was considered. Beside the other objectives, reduced water use was also dealt with applying multi objective Programming framework. The results showed that the income difference of current and optimal cropping pattern is only 7 percent. However, they are different in crop combination, so that, in current pattern 3.8 hectare out of 6.8 hectare of representative growers belongs to sugar beet, while in the case of optimal pattern, it reduces to 0.2 hectares. In general, in developed cropping patterns, sugar beet-wheat dominated production combination changes in favor of been. The change meets the goal of reduced water use up to 33 percent in addition to providing the current gross margin. The results revealed that farmers mainly consider price risk, to a great extent, in cropping pattern. It was also determined that inefficiency of sugar beet in using water as a restricting input has been resulted in reduced priority of sugar beet in cropping pattern.