شاخص‌هاي روان‌سنجي پرسش‌نامه رفتارهاي خود - مديريتي پس از عمل جراحي چاقي

Psychometric Indices of Post Bariatric Surgery Self-Management Behaviors Questionnaire

زمينه و هدف: عمل جراحي چاقي مؤثرترين روش مداخله براي درمان چاقي شديد است و پاي‌بندي افراد به رفتارهاي خود- مديريتي براي كاهش عوارض بعد از عمل جراحي ضروري مي‌باشد. هدف از اين پژوهش، تبيين شاخص‌هاي روان‌سنجي پرسش‌نامه رفتارهاي خود - مديريتي پس از عمل جراحي چاقي در جمعيت ايراني بود. مواد و روش‌ها: جامعه آماري بيماران چاقي بودند كه از ابتداي دي ماه 1394 لغايت پايان خرداد ماه 1395 در بيمارستان مادر و كودك غدير شيراز تحت عمل جراحي چاقي قرار گرفتند و با روش نمونه‌گيري در دسترس تعداد 201 نفر از آن‌ها(149 زن و 52 مرد) انتخاب شده و به پرسش‌نامه‌هاي مشخصات جمعيت شناختي، رفتارهاي خود - مديريتي پس از عمل جراحي چاقي و مقياس‌هاي پيروي كلي و پيروي اختصاصي پاسخ دادند. براي تعيين روايي پرسش‌نامه از روش‌هاي روايي محتوايي، روايي سازه (تحليل عاملي و تحليل هم‌بستگي)، روايي هم‌زمان و براي تعيين پايايي از روش‌هاي تنصيف كردن و ثبات دروني به شيوه آلفاي كرونباخ استفاده گرديد. يافته‌ها: بر اساس نتايج تحليل عامل اكتشافي 6 عامل رفتارهاي خوردن، فعاليت فيزيكي، مصرف ميوه‌ها، سبزيجات، غلات و پروتئين، مصرف مايعات و مديريت سندرم دامپينگ استخراج شد كه اين 6 عامل 54/61 درصد واريانس رفتارهاي خود- مديريتي را تبيين كردند. نمره كل ماتريس هم‌بستگي كل پرسش‌نامه رفتارهاي خود - مديريتي با مقياس‌هاي پيروي كلي و اختصاصي به ترتيب 363/0 و 702/0 به دست آمد. پايايي كلي پرسش‌نامه به روش آلفاي كرونباخ برابر 90/0 و ضريب گاتمن براي پايايي به روش دو نيمه كردن 78/0 بود. نتيجه‌گيري: يافته‌ها نشان داد كه پرسش‌نامه رفتارهاي خود - مديريتي پس از عمل جراحي چاقي از روايي و پايايي قابل قبولي برخوردار است و مي‌توان از آن براي ارزيابي رفتارهاي خود - مديريتي پس از عمل جراحي چاقي در جمعيت ايراني استفاده كرد.

Background: Bariatric surgery is the most effective intervention for treating severe obesity and patient's adherence to self-management behaviors is essential to reduce complications after surgery. The purpose of this study was to investigate the psychometric properties of BSSQ in Iranian population. Materials and Methods: The statistical society was all of the obese patients that underwent laparoscopic obesity surgery in Shiraz Ghadir Mother & Child Hospital from December 2016 till June 2016, and 201 of them (149 females and 52 males) were selected by using available sampling method. They responded to demographic characteristics, post bariatric surgery self-management behaviors questionnaire and general and specific adherence scales. For validity, methods such as content validity, structural validity (factor analysis and correlation analysis), simultaneous validity were used. The reliability of the questionnaire was determined by using bisection and internal stability methods by Cronbach s alpha. Results: According to the results of explatory factor analysis, sisx factors including eating behaviors, physical activity, fruits, vegitables, grain and protein intake, fluid intake and dumping syndrome management were elicited, that these 6 factors explained 61.54% of variance of self-management behaviors. Total score of correlation matrix BSSQ with GAS & SAS were 0.363 and 0.702. For reliability, the Cronbach's alpha coefficient of this instrument was found 0.90 and guttman split-half coefficient was 0.78. Conclusion: Results show that BSSQ has an acceptable validity and reliability and it can be used for assessing the post bariatric surgery self-management behaviors in Iranian population.