تأثير تنش خشكي بر وزن خشك ريشه سه رقم سيب‌زميني

Drought effect on root dry weight in three potato cultivars

سه رقم مارفونا، آگريا و دراگا از سيب‌زميني در يك طرح استريپ بلوك در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. تيمار تنش خشكي در كرت‌هاي افقي در 4 سطح (1، 3، 5 و7 بار آبياري) و رقم‌ها در كرت‌هاي عمودي قرار داده شدند. پس از عمليات خاك ورزي و كوددهي، غده‌هاي بذري در فواصل 75×25 سانتي­متري در 9 رديف 5 متري كاشته و بلافاصله آبياري شدند. بعد از ظهور بوته‌ها، آبياري تا زمان 50% گلدهي براي تمام تيمارها ادامه و سپس تا اتمام گلدهي تيمارهاي تنش خشكي اعمال گرديد. بعد از آن نيز آبياري به طور يكسان براي كليه تيمارها اعمال شد. نمونه‌برداري هر دو هفته يكبار براي تعيين وزن خشك ريشه انجام شد. نتايج نشان داد كه با اعمال تنش خشكي از ميزان وزن خشك ريشه نسبت به تيمار شاهد كاسته مي­شود. در تيمارهاي ديگر تنش خشكي اختلافات موجود در آخر دوره رشد با يك بازيافت به حداقل رسيد. در نهايت با وجود كاهش عملكرد در اثر تنش خشكي نسبت به شاهد، وزن خشك ريشه توليدي در شدت‌هاي مختلف تنش خشكي اختلاف معني‌دار با هم نشان ندادند. از دلايل بالاتر بودن عملكرد آگريا نسبت به دراگا در تنش‌هاي متوسط و شديد مي‌توان به اين امر اشاره نمود كه رقم آگريا در هر سه شدت تنش توانسته است وزن خشك ريشه بيشتري نسبت به دراگا توليد نمايد و در نتيجه مدت زمان بيشتري ريشه فعال و در حال جذب مواد غذايي و آب داشته و عملكرد آن نيز بالاتر مي‌باشد. همچنين به نظر مي­رسد كه در اواخر دوره رشد ريشه‌هاي جديد تشكيل نمي­شوند و نيز ريشه‌هاي بالغ با ارسال مواد خشك خود به غده‌ها نكروزه شده و مي­ميرند. اما به دنبال اعمال تنش خشكي، ريشه‌هاي جوان با ماده خشك كمتر نسبت به ريشه‌هاي قديمي‌تر توليد مي­شوند.

Drought effect on root dry weight of three potato cultivars (Marfona, Agria, and Draga) were evaluated in a strip block design with three replicates. Stress treatments (four levels) were arranged in horizontal and cultivars in vertical plots. After cultivation practices and fertilizer applying, seed tubers were sown in 25*75 cm in nine 5-meter rows and irrigated immediately. Irrigation treatments were equal for all treatment until stress began. After 50% flowering until the end of flowering, stress treatments were applied. Root dry weights were measured every other week. ANOVA showed that any stress might decrease root dry weights as compared with the control. In stress levels, differences in root dry weights recovered in the end of growth season. In spite of yield decrease, there were no differences in root dry weights at stress levels. Some of reasons of Agria's higher yield than Draga in mild and severe drought may be its high root dry weights, so it had longer active roots and adsorbed more water and minerals from soil than Draga. It seems that there was no new root formation in the end of season period and matured roots remobilized dry matter to tubers, but in case of drought, new roots with less dry matter produced.