پديد آورندگان :
خليل‌زاده گوگاني، محمدرضا , پاسبان اسلام، بهمن مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجان شرقي , نورمحمدي، قربان دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران , خليل زاده گوگاني، عليرضا منابع طبيعي آذربايجان شرقي
كليدواژه :
ژنوتيپ و آرايش كاشت , درصد روغن , گلرنگ و عملكرد , شاخص برداشت
چكيده فارسي :
آزمايش به منظور بررسي اثرات ابعاد كاشت بوته بر روي عملكرد ، اجزاي عملكرد ، درصد روغن دانه و برخي از ويژگي‌هاي زراعي در گلرنگ بهاره در شهرستان گوگان (استان آذربايجان‌شرقي) طي سال 1382 پياده گرديد. فواصل خطوط كشت، 15، 30 و 60 سانتي‌متر و فواصل بوته‌ها بر روي خطوط كشت 5 ، 10و 15 سانتي‌متر تعيين شد‌ند. ژنوتيپ‌هاي بكار رفته شامل IL111 و KJ818 و محلي اراك 2811 بودند. طرح آماري مورد استفاده فاكتوريل بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار بود. در طول اجراي آزمايش صفات متعددي از گلرنگ مورد مطالعه قرار گرفت كه شامل ارتفاع بوته ، تعداد شاخه فرعي ، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملكرد دانه ، شاخص برداشت ، وزن هزار دانه و درصد روغن دانه بودند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده‌ها نشان دادكه ارقام مورد مطالعه از جنبه‌هاي تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملكرد دانه با هم اختلاف معني داري دارند. اثر آرايش كشت روي صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملكرد دانه و شاخص برداشت نيز معني‌دار بود. آرايش كاشت مربع با فاصله بوته 15 سانتي‌متر بهترين حالت بوده و بالاترين عملكرد را نشان داد. در مجموع ژنوتيپ اراك 2811 باآرايش كاشت مربع با فاصله 15 سانتي‌متر و با تراكم 443 هزار بوته درهكتار با توليد 4/34 تن دانه درهكتارمناسب ترين تيمارشناخته شد. بنظر مي‌رسد توسعه كشت اين گياه به ويژه در اراضي متوسط و فقيرحاشيه درياچه اروميه مثل شهرستان گوگان، با توليد محصول مورد قبول، شايان توجه باشد.
چكيده لاتين :
Effects of the planting arrangement on the yield, its components. seed oil percentage and certain agricultural properties of safflower (Carthamus tinctorius L.) were studied in Gogan (located in east Azarbayjan) during 1381-82. The space between rows were 15, 30, 60 centimeters and the distances between the plants were 5, 10, 15 centimeters and Genotypes involved IL111, Kj818 and Arak-2811. The experiment was done based on factorial based randomized block design in 3 replications. During the experiment; different properties were studied including plant height, numbers of branchs of a plant, number of bolls, number of seeds in a boll, seed yield, harvest index, thousand seed weight and seed oil percent. Analysis of variance showed significant differences among genotypes in number of the seeds in capitulum, number of capitula in a plant, thousand seed weight, plant height and seed yield. At the same time, planting arrangement had significat effect on number of capitulum in a plant, number of seed in a capitulum and seed yield. The 15 cm resulted in the highest yield. It can be said that the Arak-2811 with 4.34 tons seed yield/ha was the best. It seems that, development of safflower is of great value specially in medium and poor soils of Ourmieh Lake edges (e.g. Gogan) to obtain an acceptable production.
