بررسي كشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor) و شبدر برسيم (Trifolium alexandrinum)

Evaluation of sorghum (Sorghum bicolor) and Egyptian clover (Trifolium alexandrinum) intercropping system

يكي از روش هاي مناسب براي حركت در راستاي كشاورزي پايدار و حفاظت محيط زيست، انجام كشت مخلوط مي باشد. بر اين اساس، آزمايشي در سال 1382 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز اجرا شد كه در آن دو گياه سورگوم و شبدر برسيم به صورت مخلوط كشت گرديدند. الگوي كاشت روش سري هاي جايگزيني بود. اين آزمايش در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با پنج تيمار، ‌شامل كشت خالص سورگوم (T1)، كشت خالص شبدر برسيم (T5)، 75% سورگوم +25% شبدر برسيم (T2)، 50% سورگوم + 50% شبدر برسيم (T3) و 25% سورگوم +75% شبدر برسيم (T4) در چهار تكرار اجرا گرديد. بر اساس نتايج به دست آمده تيمارهاي اول تا پنجم در سه چين به ترتيب از حداكثر (12/225 تن در هكتار) تا حداقل بيوماس توليدي (3/909 تن درهكتار) را دارا بودند. همچنين بررسي عملكرد علوفه به تفكيك چين ها نشان داد كه چين دوم داراي حداكثر بيوماس بوده و چين هاي اول و سوم به ترتيب در رده هاي بعدي قرار گرفتند. محاسبه نسبت برابري زمين (LER) نشان داد كه تيمار دوم (1/14) بيشترين مقدار را نسبت به ساير تركيبات مخلوط داراست. تركيبات مربوط به تيمارهاي سوم و چهارم، LER را در حدود يك نشان دادند. ارزيابي قدرت رقابتي دو گونه نشان داد كه سورگوم داراي اثر رقابتي شديدتري بر روي شبدر برسيم است، ‌به طوري كه هر بوته سورگوم قادر بود اثرات رقابتي معادل 3/3 بوته شبدر برسيم داشته باشد.

One of the most important methods of sustainable agriculture and environmental conservation is intercropping. On this basis, a field study was carried out at research station of agricultural faculty, Tabriz University in 2003. The row-intercropping was used as a cropping pattern. Cultural pattern was replacement series. Treatments were arrangedwithin Randomized Complete Block Design with threereplications. Treatments comprised of pure stand of sorghum (T1), %75 sorghum+%25 Egyptian clover (T2), %50 sorghum+%50 Egyptian clover (T3), %25 sorghum+%75 Egyptian clover (T4), and pure stand of Egyptian clover. The results showed that pure stands of sorghum (12/225 t/ha) and Egyptian clover (3/309t/ha) had the highest and the lowest forage yields On during season growth within three harvests. Among harvests, the second harvest had higher yield than other harvests. T2 had the greater LER (1.14) than other intercropping combinations. It was concluded that sorghum had more competitive effects on Egyptian clover, as Competitive effects of a plant sorghum was equal to 3.3 plants of Egyptian clover.