چكيده فارسي :
به دليل اهميت و گستردگي شوري آب و خاك و افزايش قابل ملاحظه اين گونه اراضي، همچنين نياز روزافزون كشور به علوفه و پتانسيل توليد بالاي سورگوم علوفه اي پژوهشي جهت ارزيابي تأثير سطوح مختلف كربنات كلسيم بر توليد علوفه ارقام سورگوم در شرايط آبياري با آب شور در گلخانه، تحت شرايط گلداني و سيستم هيدروپونيك انجام شد. آزمايش با استفاده از طرح فاكتوريل با بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل 2 رقم سورگوم علوفه اي به نام هاي KFS3 و Jumbo و پنج سطح شوري آب آبياري شامل صفر (شاهد)، 50 ، 100 ،150و200 ميلي مولار NaCl و 4 سطح كربنات كلسيم شامل صفر ( شاهد)، 50، 100 و 150 كيلوگرم در هكتار بود. با افزايش ميزان شوري صفات اندازه گيري شده شامل ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشك برگ، ساقه، ريشه و اندام هوايي، بيوماس، نسبت وزن خشك اندام هوايي به ريشه، نسبت وزن برگ و نسبت وزن برگ به ساقه كاهش نشان داده ولي با افزايش ميزان كربنات كلسيم در هر سطح شوري ميزان ارتفاع بوته، سطح برگ، نسبت وزن اندام هوايي به ريشه، نسبت وزن برگ به وزن ساقه در هر دو رقم افزايش معني داري نشان داد. همچنين ارقام با استفاده از كربنات كلسيم توانستند وزن خشك اندام هاي هوايي و بيوماس بيشتري توليد نمايند. ميزان افزايش تمام صفات به غير از ارتفاع بوته و سطح برگ در رقم KFS3 بيشتر از رقم Jumbo بود. رقم KFS3 نسبت به رقم Jumbo از توان بهره برداري بيشتري از كلسيم در شرايط بدون شوري دارد. ميزان افزايش عملكرد علوفه در شرايط شور با مصرف كربنات كلسيم نسبت به شرايط بدون مصرف كربنات كلسيم حداقل 71/8 % در رقم KFS3 و حداكثر 112/1 % در رقم Jumbo بود بدين ترتيب مصرف كربنات كلسيم مي تواند در بالا بردن توليد علوفه در شرايط شور مؤثر واقع شود.
چكيده لاتين :
Saline water and soil area‘s extent every year and forage need is going up. Forage sorghum has a high potential for yield and Ca2+ has an important role in plant tolerance to salinity. For determining Ca2+ level effects on sorghum tolerance to salinity in different growth stages, an experiment was conducted in glass house. Two forage sorghum cultivars (KFS3 and Jumbo) were evaluated in five water salinity levels (0, 50, 100, 150 and 200 mM NaCl) and four levels of CaCO3 (0, 50, 100 and 150 kg/ha) in perlite filled pots in 3 replicates. Increasing salinity decreased plant height, leaf area, leaf, stem, shoot and root dry weight, biomass, shoot/root ratio, leaf ratio and leaf/stem ratio, but increasing CaCO3 applying increased plant height, leaf area, shoot/root ratio, leaf/stem ratio in all salinity levels in cultivars. Applying CaCO3 helped cultivars to improve shoot dry weight and biomass. Increasing rate in all attributes except plant height and leaf area in KFS3 was higher than Jumbo. KFS3 has higher potential than Jumbo to revenue Ca+ in non-saline condition. Forage yield increase in saline condition and applying CaCO3 in comparison without applying CaCO3 in KFS3 was 72% and in Jumbo was 112%, respectively. This showed that applying CaCO3 could improve forage yield in saline condition.
