نفرين منابع، رابطه ميان وفور منابع طبيعي و فقر در ايران

Resource Curse: the Relationship between Natural Resource Abundance and Poverty in Iran

مقدمه: ايران سومين كشور داراي منابع نفت در دنيا است و با وجود اين ثروت طبيعي شرايط اقتصادي آن در مقايسه با بسياري از كشورهاي فاقد منابع طبيعي، نامطلوب تر است، به طوري كه به نظر مي رسد اصطلاح نفرين منابع در مورد ايران مصداق يافته است. روش: اين مقاله با استفاده از روش ARDL به بررسي وجود رابطه بين وفور منابع طبيعي و فقر در دوره زماني1360 تا 1387 مي پردازد. يافته ها: وفور منابع معدني از طريق چندين سازوكار مختلف سبب لطمه زدن به فقرا مي شود. اين سازوكارها عبارتند از بي ثباتي در قيمت منابع اوليه صادراتي، افزايش در نابرابري، كاهش نرخ رشد، حاكميت و ساختار سياسي، بيماري هلندي و جنگ داخلي. يافته هاي اين مقاله نشان مي دهد كه نمي توان وجود فقر را به وفور منابع طبيعي نسبت داد. نتايج: پژوهش هايي كه متغير وفور (ذخاير اثبات شده سرانه نفتي) را به كار برده اند؛ با وجود مشاهده فقر و نابرابري در كشورهاي غني از منابع طبيعي (به ويژه كشور هاي برخوردار از منابع معدني كانوني) رابطه بين فقر و نابرابري و وجود منابع طبيعي را تاييد نمي كنند. اين پژوهش ها اشاره دارند كه اين نهاد ها هستند كه ثروت را به جاي آن كه به موهبت تبديل كنند؛ به نفرين تبديل كرده اند.

Introduction: Iran has got the third largest oil reserves in the world and despite this natural wealth، it’s economic conditions in comparison to many poor countries، is undesirable and it seems in the case of resource curse is true. It is believed that resource abundance affect the poor by instability in the export price of primary resources، increase in inequality، decrease in growth rate، governance and political structure، Dutch Disease and internal war. Method: ARDL approach is used to examine the relationship between abundance of natural resources and poverty over period (1981-2007). Findings: According to our findings، we cannot impute poverty to resources abundance. Conclusion: Studies that have used abundance measure (per capita natural resource) in spite of presence of poverty and inequality in natural resources- rich countries cannot confirm the relationship between poverty and inequality، and natural resources abundance. These researches point out institutions convert wealth to curse instead of blessed.