حكايتِ روايت آسيب ‌شناسي نظريۀ روايت: مطالعۀ موردي: نظريۀ ريخت ‌شناسي ولاديمير پراپ

The Narration of Anecdote (The Pathology of the Narration Theory; A Case Study: Vladimir Propp's Theory of Morphology)

روايت شناسي رويكردي نو در مطالعه ادبيات داستاني است و در پي يافتن دستور زبان داستان، كشف زبان روايت، نظام حاكم بر انواع روايي، و ساختار آنهاست. نظريه روايت در دهه اخير در مطالعه انواع مختلف ادبي با اقبال قابل تأملي مواجه بوده است. جستار حاضر، با مطالعه موردي در الگوي ارائه شده در قالب 31 خويش كاري و هفت كنش گر ارائه شده در كتاب ريخت شناسي قصه هاي پريان اثر ولاديمير پراپ، پژوهش هاي انجام شده را، اعم از پايان نامه و مقاله، با رويكرد تحليلي بررسي كرده است و آسيب هايي را كه از ر هگذر كاربست اين نظريه متوجه تحقيق ها و پژوهش هاي انجام شده بوده است، از نظرگاه تطابق يا عدم تطابق نظريه با متن، عدم درك درست از روايت، و ... مطالعه كرده است. حاصل پژوهش نشان مي دهد اگر چه نظريه پراپ در حوزه متون روايي با زيرساخت عاميانه (فولكلوريك) يكي از مهمترين تلاشهايي است كه تا كنون براي فهم كاركردها در ادبيات داستاني انجام گرفته است، لازم است متناسب با متن و با توجه به مقتضيات جامعه مورد مطالعه جرح و تعديل هايي در الگوي ارائه شده صورت گيرد. حاصل سخن اين كه بومي سازي اين نظريه و نظريه هاي مشابه در حوزه روايت شناسي از ضروريات پژوهش در متون داستاني روايي است و بدون توجه به اين امر بسياري از تحقيقات و پژوهش هاي انجام شده از نظرِ صحت يا سقمِ نتايج به دست آمده با ترديد و ابهام هاي متعددي همراه خواهد بود.

Narratology is a new approach to study fiction, and it tries to find out the structure of the story, discover the narrative language, the system governing narrative types and their structures. In the recent decade, the Narration Theory has received a considerable attention in studying different kinds of literary genres. The present research is a case study with the suggested model in the form of 31 functions and 7 characters presented in the book named "Morphology of Fairy Tales" by Vladimir Propp; the conducted researches such as theses and articles with an analytic approach have been studied and those damages which have caused by using this theory to the conducted researches have been investigated considering the compatibility or incompatibility of the theory with the text, misunderstanding of narration, and so on. The result of the research indicates that although Propp's theory in the field of narrative texts holding Folkloric infrastructure has been one of the main attempts to understand the usage of functions in fiction, it is necessary to make some changes in the suggested model regarding the text and the requirements of studied society. It can be concluded that customizing this theory and other similar theories in Narratology is a necessity for doing researches on narrative fiction texts, and without taking these considerations into accounts, most of the conducted researches are ambiguous regarding the validity of their results.