متن، «من» و «مردم» در تأويل‌ هاي محمدتقي غياثي

Text, ego and “people” in Mohammad Taghi Ghiassi’s interpretations

بوف كور هدايت، ملكوت بهرام صادقي، اشعار سهراب سپهري. تلاش محمدتقي غياثي براي دست يافتن به نوشتار شخصي از رهگذر تأويل و تحليل اين آثار از بنيان ناسازمند است. اگر ذاتِ ثانويِ نوشتارِ تأويل با آرمانِ يگانگيِ نويسنده منافات نداشته باشد، پراكندگيِ متنِ تأويل حاكي از غياب ضميري (conscience) است كه نظم سخن و تدوين دانايي را نوآورانه بر ذمه مي ‌گيرد. «منِ» غياثي بيش از آن با علمِ عاريتيِ خود عجين است كه در آن دخل و تصرف كند. انعكاس صورت خام اين علم در متن بر ناتواني «من» از تصاحب (appropriation) و ذهني سازيِ (subjectivation) خِردي گواهي مي دهد كه ديگري در تعليقِ «منِ» خويش بدان دست يافته است. تأويل هاي محمدتقي غياثي تكيه گاه خود را در خاليِ ميانِ دو تعليق مي ‌جويند. مسئله بهره ‌گيري غياثي از نگره ‌هاي فرانسوي براي تحليل آثار ايراني نيست. سخن از حضورِ كمابيش جسمانيِ «منِ» اوست در فرآيند وصل. ثقل اين حضور نه تنها به متن وحدت نمي ‌بخشد، بل قوام آن را سست مي ‌كند. ميان آثار و نگره ‌ها پيوند اندامي (organique) وجود ندارد. يگانه عنصرِ رابط همان «من» است كه در اوج وابستگي به سخنِ غير يگانگيِ خود را فرياد مي زند. باور به برتريِ «منِ» بي سخن بر «مردمِ» خاموش خاصه زماني ناسازمند جلوه مي ‌كند كه خرد اكتسابي «من» به عاميانگي مي گرايد.

The Blind Owl of Hedayat, The Heavenly Kingdom of Bahram Sadeghi, poems of Sohrab Sepehri. Mohammad Taghi Ghiassi’s effort to access some personal writing through an interpretation of these works is fundamentally paradoxical. If the “second” character of interpretation writing is not in opposition to the writer’s aspiration to singularity, the dispersion of interpretation text would be a proof of the absence of the consciousness which assumes the innovatory order of speech and the original recomposition of knowledge. Ghiassi’s ego is too ingrained in his lent science to manipulate it. The elementary image of this science in the text shows the ego’s disability in appropriation and subjectivation of a reason reached by the other in a step of his transcendental suspension. Ghiassi’s interpretations search for their lever between two suspensions. His use of French theories for interpreting Iranian works is not for the purpose. The intention is to speak about somewhat physical presence of his ego in the connecting process. This presence does not unify the text; moreover, it enfeebles its consistency. There is no organic connection between the works and the theories. The unique connecting element is ego, which cries its singularity in the climax of its dependence in someon else’s speech. Belief in the superiority of the speechless ego over the silent people seems paradoxical where the learned reason of ego is inclined to vulgarity.