مفهوم‌شناسي تطبيقي «جاهليت» در قرآن و متون تاريخي و ادبي

The Comparative Semantic Analysis of "Ignorance" in Quran, Historical and Literary Texts

واژه‌ي «جهل» كه اساس اصطلاح «جاهليت» را تشكيل مي‌دهد در نزد بيشتر واژه‌شناسان در مقابل «علم» و از منظر برخي از آنان در مقابل «حلم» قرار مي‌گيرد، لكن در عرف آيات قرآن نقيض اصلي كلمه‌ي«عقل» است، به گونه‌اي كه با تحليل آيات متحدالموضوع به اين مهم رهنمون مي‌شويم كه علم ماده‌ي تعقل است و حلم نيز از مسببات و جَلَوات عقل به شمار مي‌رود؛ از اين‌رو در چشم‌انداز قرآن جاهليت به تمامي امور مخالف علم و عقل اطلاق مي‌شود و اگرچه كاربرد اوليه‌ي آن دوره‌ي زماني پيش از بعثت را مطمح نظر قرار مي‌دهد، اما فرهنگي است كه مي‌تواند در همه‌ي عصرها و مصرها وجود داشته باشد.با تتبع در متون تاريخي و ادبي نيز به اين نقطه‌ي مشترك رهنمون مي‌شويم كه عصر جاهليت عصر بي‌دانشي، سفاهت، دوري از تعاليم انبيا و اموري از اين دست بوده است.

The word "Jahl" (ignorance) from which the term "Jahilyya" is derived, is considered the opposite of "Alm" (Knowledge) in the view point of some linguists and some others as the opposite of "Hilmn" (patience); but from Quran view point the main antonym of that is "Aghl" (wisdom), so that by the means of Quran's verses with the same meaning, we find out that Alm (knowledge) is thinking matter and "Hilm" (Patience) is considered as intellect's reasons, causes and aspect. So from Quran point of view "Ignorance" means the all affairs against knowledge and wisdom. Althogh the first application includes a period before the mission of holy prophet of Islam, but it is a culture that can exist in of all eras and areas. A research in historical and literary texts confirms this common point that "Ignorance Age" was the period of illiteracy, stupidity, refraine from of the prophet teachings and such affairs.