سياست ها و راهبردهاي كنترل مصرف مواد مخدر در ايران

Strategies and Policies of Drug Abuse Control in Iran

مقدمه: امروزه، آثار مستقيم يا غير مستقيم سوءِمصرف مواد مخدر بسياري از كشورها را تحت تاثيرات منفي قرار داده و معضل اجتماعي مهمي محسوب مي شود. هزينه هاي بسيار و راهكارهاي سخت گيرانه و شديد مقابله با آن، چنان كه بايد، در طي چندين دهه، نتوانسته گشايشي در گره كور سوءِمصرف مواد مخدر ايجاد كند و بسياري صاحب نظران معتقدند كه لازم است از منظر ديگري، به اين معضل اجتماعي نگريسته شود. اين مطالعه با هدف دستيابي به ابزار مناسبي براي ايجاد نگرشي تازه به مسئله سوءِمصرف مواد مخدر انجام شد. روش: رويكرد تحليل پويايي هاي سيستم، به اين جهت كه قادر است تعاملات ميان پارامترهاي سيستم هاي پيچيده را بررسي كند، ممكن است ابزار مناسبي براي ايجاد نگرشي تازه به مسئله سوءِمصرف مواد مخدر به دست دهد. با درپيش گرفتن اين رويكرد، ابتدا مدلي شبيه سازي شده از پديده سوءِمصرف مواد مخدر طراحي شد. سپس به استناد روش هاي متعدد پايايي سنجي، پايايي مدل در تبيين و پيش بيني رفتار سوءِمصرف مواد مخدر انجام شد. درنهايت، در راستاي كنترل سوءِمصرف مواد مخدر، فرضيه هاي روابط ميان متغيرهاي مدل پيشنهاد شده به وسيله مدل ارزيابي شد. يافته ها: در اين مقاله، با اتخاذ رويكرد تحليل پويايي هاي سيستم به عنوان ابزار تحليلي با قابليت آينده پژوهي، سوءِمصرف مواد مخدر مدل شده، در محيط نرم افزار «ونسيم» شبيه سازي شده است و سياست ها و راهبردهاي مختلف موردِآزمون قرار گرفته و درنهايت، بسته هاي سياستي براي مديريت معضل سوءِمصرف مواد مخدر ارائه شده است. بحث: مهم ترين اين سياست ها و راهبردها عبارت است از: تشكيل خانه هاي اعتياد، حمايت درماني و اقتصادي از معتادان و خانواده هاي آنان، ايجادكردن و فراهم آوردن زمينه تفريحات و سرگرمي هاي سالم، زمينه سازي براي جايگزين هاي كم خطرتر مواد مخدر، ارتقاي سطح نگرش ها و باورهاي عمومي افراد جامعه درباره سوء ِمصرف مواد مخدر، مشاركت اقتصادي و صنعتي با كشورهاي توليد كننده مواد مخدر، تقويت اراده و خواست سوءِ مصرف كنندگان براي توقف رفتار و رفع نابساماني هاي اجتماعي از طريق بهبود وضعيت اقتصادي و معيشتي.

Introduction: Nowadays، direct or indirect impacts of drug abuse in many countries have imposed negative influences on them and are considered as an important social dilemma. Social، economic and even political destructive effects of drug abuse have caused extensive efforts dealing with this phenomenon. In last decades، vast costs and strict and severe course of actions have been unable، as much it is expected، to resolve the problem of drug abuse. Many experts believe that it must be viewed from other perspectives apart from what have been tried up to now. Method: The approach of system dynamics analysis due to being able to analyze interactions among the parameters of complex systems can be considered as a more suitable approach to investigating the phenomenon of drug abuse. Findings: Therefore، in this paper، adopting a system dynamics approach، capable of futurology، drug abuse has been modeled and stimulated in Vensim software. Then، various policies and strategies have been tested and ultimately a policy package has been suggested for managing the drug abuse problem. Discussion: the Most important of these policies and strategies contains: establishing abusers homes، treatment and economic support from the abusers and their families، creating and providing healthy recreation and entertainment areas، platting less dangerous alternatives to drugs، promoting public attitudes and beliefs of individuals about drug abuse، economic and industrial partnerships with countries cultivating drugs، strengthening the abusers’ will to stop abuse and removing social disorders through improved economic and livelihoods conditions.