مقايسه ي طنز اجتماعي دهخدا و سيد اشرف الدين گيلاني

The Comparison between Dehkhoda and Syed Ashraf Aldin Gilani's Social Satire

مقدمه: موضوع اين جستار، مقايسه طنز اجتماعي دهخدا و سيد اشرف الدين گيلاني مي باشد. طنز يكي از گونه هاي ادبي زبان است كه اساس آن بر تضاد و ناهماهنگي با نظام و قراردادهاي ذهني مخاطب بنا شده است. طنزپرداز با نيتي اصلاح گرانه، كاستي ها و معايب جنبه هاي مختلف زندگي را به شيوه مضحك و مبالغه آميز به نمايش در مي آورد. يكي از مضامين آثار طنزآميز، طنز اجتماعي است كه در آن نابساماني ها و تيرگي هاي موجود در برخي از سطوح مختلف اجتماعي چون آداب و سنن، نظام ها، هنجارها، اقشار گوناگون و... مورد انتقاد قرار مي گيرد. از پيشگامان طنزپردازي در عصر مشروطيت بايد به علي اكبر دهخدا و سيد اشرف الدين گيلاني اشاره نمود كه هر دو در يك برهه زماني مشترك، از سلاح برنده طنز جهت مبارزه با نابساماني‍ها و معايب و مفاسد اجتماعي روزگار خويش بهره مي جستند. روش: شيوه اين پژوهش توصيفي و تطبيقي است. يافته ها : در اين تحقيق با مقايسه آثار طنزآميز دهخدا و سيد اشرف، وجوه تشابه و تمايز بسياري ميان طنز اجتماعي شان مشاهده گرديد. چنانكه بسياري از معضلات و نابساماني هاي اجتماعي آن روزگار به صورت مشترك هدف انتقادي هر دو تن واقع مي شود. اما با وجود اين، طنز اجتماعي دهخدا عميق تر و درك وي از معايب اجتماعي گسترده تر مي باشد. از سوي ديگر، به دليل فزوني مدت زمان طنزپردازي سيد اشرف، مفاسد و نابساماني هاي اجتماعي گسترده تري در آثار وي بازتاب يافته است.

Introduction: The subject of this article is comparing the Dehkhoda and Syed Ashraf aldin Gilani social satire. Satire is a literary sort of language which is based on the contradictions and inconsistencies with the audience system mental contracts. With modified intent، Satirist displays shortcomings and disadvantages of the various aspects of life in a ludicrous and exaggerated way. One of the themes of satirical works is a social satire in which chaos and darkness found in some of the different levels of society، such as customs and traditions، systems، norms، and different people are criticized. Pioneers of satire in the age of Mashrooteiat are Syed Ashraf aldin Gilani and Ali Akbar Dehkhoda that they both in a common period of time took advantage of the satire sharp weapon to fight problems، disadvantages and social corruption of their time. Method: The method of this study is descriptive and comparative. Findings: In this study، with comparing the satire works of Dehkhoda and Syed Ashraf similarities and distinctions between the social satire of both can be seen. Although many social problems of that time were commonly critical goal of both of them، Dehkhoda social satire is deeper and his understanding of the social disadvantages is broader. On the other hand، due to Syed Ashraf satire long time، more broader corruptions and social problems are reflected in his works.