تحليل عوامل اقتصادي - اجتماعي موثر بر فقر و نابرابري حوزه سلامت طي سال هاي 1394 - 1390

Analysis of Socioeconomic Factors Affecting on Poverty and Inequalities Health

مقدمه: سلامت از حقوق اصلي و تبعيض ناپذير هر انساني به شمار مي رود و به عنوان يك عامل مهم در حوزه اجتماعي - اقتصادي مطرح مي باشد از حوزه سلامت مي توان به عنوان نقطه شروعي براي تحول در حوزه اجتماعي و دستيابي به هدف والايي مانند عدالت بهره برد. تاثيرمكانيزم فقر و نابرابري در حوزه سلامت به گونه اي است كه نابرابري هاي اقتصادي با ايجاد شيب اجتماعي سبب نابرابري دردسترسي به خدمات بهداشتي ودرماني مي شوند از اين رو اهميت و ضرورت مطالعه عوامل موثر بر نابرابري در سلامت ازآنجا نشات مي گيرد كه سلامت به عنوان يك حق همگاني از آن ياد مي شود. از اين رو هدف پژوهش حاضر بررسي عوامل اجتماعي و اقتصادي كه موجب نابرابري سلامت مي گردندو اينكه وضعيت فعلي هر يك ازمتغيرها در جامعه ايران چگونه است؟ مي پردازد. زيرا عدالت از مباني اساسي اخلاق در نظام سلامت محسوب مي شود و برقراري آن در سطح كلان جامعه در گرو اتخاذ سياست هاي مناسب از سوي سياستگذاران و متوليان سلامت است در اين ميان سياست هاي سلامت و نظام هاي دريافت و پرداخت تاثير بسيار مهمي بر كارايي نظام سلامت و كنترل مطلوب هزينه ها دارد. عدالت در سلامت نشان دهنده آن است كه تمامي افراد به خدمات بهداشتي و درماني دسترسي و بهره مند شوند و ناتواني در تامين هزينه هاي بهداشتي متاثر از متغيرهاي اجتماعي و اقتصادي است كه با بهبود آنها فقر و نابرابري در سلامت كاهش مييابد كه در اين مطالعه به آن پرداخته شده است . روش: اين مطالعه از نوع مطالعه توصيفي - تحليلي و برحسب هدف از نوع كاربردي مي باشد. به طوري كه علاوه بر تصويرسازي آنچه هست به تشريح و تبيين دلايل چگونه بودن و چرايي وضعيت مسئله و ابعاد آن پرداخته شده است.روش شناسي تحقيق، كمي و روش آن تحيل ثانويه بوده است. براي تبيين و توجيه دلايل، از تكيه گاه استدلالي در ادبيات و مباحث نظري پژوهش استفاده شده است.گردآوري داده ها از طريق تحليل اسنادي صورت گرفته است از تحليل اسنادي در قالب مراجعه به مستندات منتشر شده مركز آمار ايران، وزارت تعاون، كارو رفاه اجتماعي و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي،بانك مركزي،مركز پژوهشهاي مجلس،جست و جوي كتب، مجلاتو مقالات و پژوهش هاي انجام گرفته در زمينه نابرابري و عدالت در سلامت وفقر استفاده شده است. يافته ها : براساس نتايج به دست آمده ميان فقر مطلق ، هزينه هاي كمرشكن سلامت، فقر ناشي از هزينه هاي كمرشكن سلامت، تورم، ضريب جيني، شهرنشيني و بيكاري به عنوان متغيرهاي مستقل و عدالت در سلامت به عنوان متغير وابسته رابطه معنادارومنفي وجود دارد بعبارتي با افزايش يك شاخص ، مقدار شاخص ديگري كاهش مييابد. همچنين ميان آموزش، نرخ مشاركت اقتصادي رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنين يافته ها نشان از آندارد كه وضعيت اجتماعي- اقتصادي افراد و مولفه هاي كلان اقتصادي سلامت افراد را تحت الشعاع خود قرار مي دهد. بحث:نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه درحوزه سلامت، افزايش روزافزون هزينه هاي نظامهاي سلامت ناشي از گسترش فن آوريهاي جديد و گران قيمت سلامت، افزايش انتظارات جوامع از نظامهاي سلامت و رشد بيماريهاي مزمن هزينه هاي سلامت در سبد خانوار رشد قابل ملاحضه اييافته اند.برخي از مشكلات حوزه سلامت ساختاري و برخي از بخش هاي خارج از حوزه سلامت و سياستهاي كلان سلامت منشا گرفته اند لذا ارتقاء سلامت در افراد محروم و آسيب پذير از طريق برنامه هاي متناسب براي اين اقشار از جوامع، كاهش شكاف بين گروههاي فقير و غني در جامعه و ايجاد شيب سلامتي مثبت براي تمام اقشار اجتماعي - اقتصادي بايد مورد توجه دولت قرار گيردوتوسعه و تعهد واقعي مسئولين به سلامت به عنوان هدف اجتماعي و به حساب آوردن آن به عنوان جزء مهم توسعه مي تواند از علل موفقيت در حوزه سلامت افراد و جامعه باشد.

Introduction: Health is a fundamental and indisputable right of every human being and is considered as an important factor in the socio-economic field. Health can be used as a starting point for social change and for achieving a high-priority objective such as justice. The impact of poverty and inequality mechanism in the field of health is so that the economic inequalities cause inequality in accessing the health services by making a social slope. Therefore، the importance and necessity of studying factors affecting health inequalitiesis due to the fact that health is a universal right. Therefore، the purpose of this study is to examine the socioeconomic factors causing health inequality as well as the current situation of each of the variables in Iranian society. Because Justice is one of the main principles of ethics in the healthcare system، and its establishment at macro level depends on formulation of appropriate policies by policy-makers and healthcare providers. Health care policies and payment and reimbursement systems have a significant impact on health systems’efficiency and cost control. BecauseEquity in health implies that all the individuals who need healthcare services must be able to access them timely and adequately.Inequality in health expenditures depend on some predisposing variable that were shown in this study and with improving socio-economic variable can reduce the inequality in health expenditures and their impoverishment effects. Method: This is a descriptive-analytic study. In terms of purpose، this study is an applied study. In addition to illustrating what is، explaining and explaining the reasons for its existence and why the problem’s situation and its dimensions have been addressed. To explain and justify the reasons، it has been used as the basis of reasoning in the literature and theoretical discussions of the research.The data collection method used in this study is library and documentary method. The data and the Ministry of Cooperatives، Social Welfare and theMinistry of Health and Medical Education، the search for books، journals and articles and researchare used. Findings: Based on the results، there is a significant and negative relationship between absolute poverty، health extremely high expenditures، poverty caused by health extremely high expenditures، inflation، Gini coefficient، urbanization، unemployment as independent variables and equity in health as a dependent variable. In other words، by increasing one indicator، another index value is reduced. There is also a positive and significant relationship between education and economic participation rates. The findings indicate that the socioeconomic status of individuals and macroeconomic components of health of individuals is overshadowed by them. As well as Our findings indicate an acceptable improvement in many of the health indicators in rural areas of Iran during the recent 1-2 decades. On the other hand، despite the inequality decrease in some of the indicators in recent years، still inequality remains as the chronic and main problem of rural health system in Iran. Discussion: Regarding the results achieved in the field of health، the increase in cost of health systems due to the expansion of new and expensive health technologies، the increase in community expectations regarding the health systems and the growth of chronic diseases cause significant growth in health expenditure of the households. Some of the problems of the health filed are structural and some others are caused by sectors outside the health filedand health macro policies. There is no doubt that none of the payment and reimbursement policies is perfect and each of them has the potential to put caregivers or health care providers financially at risk. Therefore، policy-makers should select a combination of the best approaches، considering socioeconomic factors، in order to provide a maximum coverage of health services and ensure fairness in the health system. Efficient payment and reimbursement approaches should undoubtedly preserve the rights of all parties in a fair and logical manner. Current national policy shows that a high percent of health care expenditures are financed through out-of-pocket payments، and therefore appropriate policies should be adopted to lighten this burden. Herefore، promotion of health in deprived and vulnerable people through appropriate programs for these groups of the population، reducing the gap between poor and rich communities in the community and creating a positive health slope for all social and economic strata should be considered by the government. The actual commitment of the authorities Health as a social goal and considering it as an important component of development can be a cause of success in the health of individuals and society.