بررسي ارتباط فرسودگي شغلي و جو ايمني و رابطه آنها با بروز حوادث ناشي از كار در يكي از بنادر ايران

Job burnout and safety climate relationship and their role in work-related accidents in an Iranian port

زمينه و هدف:بروز حوادث شغلي در بنادر به ­دليل جابجايي عظيم كالاها و تردد وسايل حمل بار امري محتمل و البته قابل پيشگيري است. تحقيقات علمي رابطه مستقيم بين فاكتورهاي شخصيتي، رواني و ادراكات ايمني افراد با بروز حوادث در صنايع و سازمان­ها را گزارش كرده­اند. اين تحقيق با هدف توسعه شناسايي متغيرهاي مديريتي و رواني- اجتماعي مؤثر بر بروز حوادث در يكي از بنادر كشور و در سال 1393 اجرا شده است. مواد و روش­ها: اين مطالعه مقطعي و توصيفي- تحليلي، كليه پرسنل عملياتي (60 نفر) شاغل در يك شركت مستقر در بنادر جنوب كشور­ را در برداشته است. داده ­هاي مورد نياز به­ كمك پرسش­نامه دموگرافيك، پرسش­نامه­ هاي جو ايمني وينودكومار و فرسودگي شغلي مازلاچ جمع­آوري شد. تحليل­هاي آماري شامل تي­تست، همبستگي پيرسون و تحليل واريانس با استفاده از نسخه 20 نرم­افزار SPSS و در سطح معني­داري 05/0 صورت پذيرفت. يافته­ ها: ميانگين و انحراف معيار سن افراد مورد مطالعه 31.58±5.71 و سابقه كارشان 7.75±4.78 سال بود. نمره فرسودگي و جو ايمني به ­ترتيب 76.17±8.9 و 188.7±23.07 حاصل آمد. نتايج حاكي از وجود ارتباط معني­دار آماري(p<0.05) ميان نمره كل فرسودگي شغلي و جو ايمني بود (44/0-r=). همچنين، ارتباط بين جو ايمني، فرسودگي شغلي و مؤلفه­ هاي هر يك با تعداد حوادث رخ داده براي كاركنان مورد مطالعه، معني ­دار بوده است (p<0.05). نتيجه­ گيري: با توجه به وجود رابطه بين فرسودگي شغلي، جو ايمني و حوادث، استفاده از راه­كارهاي طراحي مجدد سخت­افزاري و نرم­افزاري شغلي براي مديريت فرسودگي و استفاده از رهيافت تلفيقي ماكروارگونومي و جو ايمني در چهارچوب تئوري سيستم­هاي اجتماعي- فني براي بهبود جو ايمني به منظور مديريت شرايط كاري و كاهش ميزان حوادث شغلي توصيه مي­گردد.

Background: Occupational accident in ports with enormous transports and handling materials is probable, although preventable. Scientific documents have been reported a direct and strong relation between human personality, psychological factors, safety perceptions and accidents in industries and organizations. Present study (2014) has been designed in a port was located in the south of Iran to assess job burnout and safety climate components which are effective on occupational accidents. Materials and methods: All workers of an active company (n=60) in an Iranian south ports were included in the present cross-sectional study. Job burnout and safety climate were assessed by Maslach and Vinodkumar questionnaires, respectively. In addition, Demographic data and occupational accidents were survived applying a self-reporting questionnaire. Data was analyzed by t-test, Pearson correlation and ANOVA, using SPSS V20. Results: The age was 31.58±5.71 and also, work experience was 7.75±4.78 years. Regard to outcomes of analysis, job burnout score was calculated as 76.17±8.9 and safety climate was determined equals to 188.7±23.07. There were significant differences (p<0.05) associated with job burnout and safety climate (r=- 0.44). Also, a significant relationship were between job burnout, safety climate and their components with reported accidents (p<0.05). Conclusion: The results indicate a relation between job burnout, safety climate and occupational accident. Therefore, it is important to prevent and manage burnout through some specific actions like occupational software and hardware redesign approaches. Applying an Integrating macroergonomics and safety climate model in a socio-technical system framework for safety climate improvement was recommended to manage workplace condition and accident prevention.