پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش با استفاده از روش تراكم سطح وزني و سلسله مراتبي فازي (مطالعه موردي: حوضه چم‌سنگر)

Landslide hazard zonation using Weigthed density area and AHP Fuzzy method )case study: Chamsangar watershed

پهنه بندي زمين لغزش يكي از روش‌هايي است كه مي‌توان به كمك آن مناطق بحراني را به لحاظ پايداري شيب مشخص كرده و از نقشه‌هاي پهنه بندي به دست آمده در برنامه‌ريزي‌هاي توسعه پايدار استفاده كرد. هدف از اين تحقيق تهيه نقشه خطر زمين لغزش با استفاده از روش‌هاي تراكم سطح وزني و سلسله مراتبي فازي در حوضه آبخيز چم سنگر با مساحت 262/81 كيلومترمربع در 40 كيلومتري جنوب شرق شهر خرم آباد دراستان لرستان است. به منظور بررسي پايداري دامنه‌ها در اين حوضه، ابتدا نقاط لغزشي با استفاده از عكس‌هاي هوايي و بازديدهاي ميداني مشخص و متعاقب آن نقشه پراكنش زمين‌لغزش منطقه تهيه گرديد. سپس هر يك از عوامل موثر بر وقوع زمين‌لغزش در منطقه مورد مطالعه از قبيل شيب، جهت شيب، ارتفاع، زمين‌شناسي، بارش، كاربري اراضي، فاصله از جاده و آبراهه در محيط نرم‌افزار Arc‌GIS رقومي و براي پهنه‌بندي خطر زمين‌ لغزش مورد استفاده قرار گرفت. براي ارزيابي و طبقه‌بندي نتايج خروجي مدل‌هاي مورد استفاده در برآورد خطر لغزش منطقه، از شاخص جمع مطلوبيت استفاده شده است. نتايج بدست آمده نشان مي‌دهد مدل تراكم سطح وزني روش كارآمدتري نسبت به مدل سلسله مراتبي فازي در تهيه نقشه خطر لغزش‌هاي حوضه چم سنگر مي‌باشد. بر اساس پهنه بندي صورت گرفته با استفاده از مدل تراكم سطح وزني به ترتيب 37/61، 44/40، 15/40، 2/31، 0/27 درصد از مساحت منطقه در كلاس هاي خطر خيلي كم، كم، متوسط، زياد و خيلي زياد قرار گرفته است.

Zoning Landslide is one of the approaches which can be used to define the critical areas regarding the slope stability and the maps prepared based on this demarcating are used in programming stable development. The purpose of this research is landslide hazard mapping using Weigthed density area model and AHP Fuzzy models in Chamsangar watershed with an area about 262.81 km2 in the 40 kilometer far from the south east of Khorram Abad city in Lorestan province.In order to check the stability of slopes in this basin, At first landslide points were recognized by using aerial photographs, extensive field studies and subsequently the distribution of landslide map was made.Then each effective factors on landslide occurred in study area such as: slope, aspect, altitude, geology, rainfall, landuse and distance from the road and drainages Digited in Arc GIS environment and for hazard zonation landslide were used. The used for assessment and classification of models outputs in approximation of landslide risk. Results show that, the Weigthed density area model has more efficiency than AHP Fuzzy model for landslide hazard mapping in Chamsangar watershed. According the zoning based on the Weigthed density area model, the 37.61, 44.40, 15.40, 2.31, and 0.27 percent of the area is located in very low, low, medium, high and very high risk classes, respectively.