منابع آب زيرزميني شهرستان آستانه و بررسي عوامل موثر بر آن با روش‌هاي چند متغيره آماري، گرافيكي و GIS

Water resources of Astaneh city and studying effective factors on it with statistical, graphical methods and GIS

آب زيرزميني يكي از مهم‌ترين منابع مور داستفاده بشر مي‌باشد. توجه به منابع آب­زير زميني در ايران با شرايط اقليمي و جغرافيايي خاص آن امري ضروري به نظر مي‌رسد. ازاين‌ رو اهميت بررسي و مطالعه آب‌هاي زيرزميني در سال‌هاي آتي بيش‌از پيش شده است. در اين پژوهش از داده‌هاي 38 نمونه آب زيرزميني واقع در حوضه آبريز سفيدرود استفاده شد. از روش‌هاي گرافيكي، تحليل آماري چند متغيره همراه با سيستم تحليلي اطلاعات جغرافيايي (GIS) در اين پژوهش استفاده‌شده كه مي‌تواند به درك بهتر فرايندهاي حاكم بر آب زيرزميني منطقه سفيدرود ياري رساند. مقدار EC در بالادست حوضه، برخلاف انتظار، اما به دليل زمان ماندگاري بالا و تأثير واحدهاي مارني اطراف سد سفيدرود (واقع در بالادست حوضه آبريز) بيشتر از پايين‌دست آن مي‌باشد. تحليل مؤلفه‌هاي اصلي (PCA) منجر به تشخيص 5 عامل مؤثر بر كيفيت آب زيرزميني شد. روش خوشه‌بندي منتج به استخراج سه خوشه شد كه خوشه اول نامناسب‌ترين (بيشترين هدايت الكتريكي) و خوشه سوم (حداقل هدايت الكتريكي) مناسب‌ترين كيفيت را داشته‌اند. كيفيت آب از ديدگاه كشاورزي مناسب بود. در يك ديد كلي آب‌هاي قسمت پايين‌دست حوضه و بالادست حوضه (اطراف سد سفيدرود) نامناسب ارزيابي‌شده و قسمت‌هاي مياني دشت كيفيت بهتري را دارد

Water resources are one of the most useable sources for humans. Attention to groundwater with respect to specific climatical and geographical conditions of Iran seems essential. Therefore, importance of investigating and studying groundwaters in future years is anticipated. In this study, the data of 38 samples used were located in Sefidrood Dam basin. Graphical and multivariate statistical analysis methods along with Geographical Information System (GIS) have been used in this study which can help to better understand dominant processes on groundwater of Sefidrood area. EC values in upstream of basin, unexpectedly, due to high residence time and effect of marly formations of around the Sefidrood Dam (located in upstream of basin) is greater than its downstream. Principal Components Analysis (PCA) led to recognizing five effective parameters on the groundwater. Clustering Analysis resulted in extraction of three clusters, of which the first cluster is the most inappropriate (with maximum of electrical conductivity) and third cluster (with minimum of electrical conductivity) have had most appropriate quality. Water quality from agriculture viewpoint was suitable. In a general view, water of downstream and upstream of basin (around of Sefidrood dam) was evaluated as unsuitable, and the middle part of the basin has a better quality.