مكانيابي بهينه محل دفن پسماند جامد شهري با استفاده از GIS و ماتريس لئوپولد (مطالعه موردي: گندك دماوند)

Optimum locating of Municipal solid waste landfill using GIS and Leopold matrix (Case Study : Gandak in Damavand

توليد روزافزون زباله و چگونگي دفع مناسب آن از چالش هاي زيست محيطي عمده جوامع انساني مي باشد و همچنان دفن پسماند از متداولترين روش هاي موجود در اين مسير بوده است. محل هاي دفن زباله هاي شهري را مي توان در زمره پروژه هاي عمراني محسوب نمود كه داراي اثرات متعدد زيست محيطي مي‌باشند. .كاربرد ارزيابي اثرات زيست محيطي و ارزشيابي محل هاي دفع كنوني مي تواند به عنوان يكي از ابزارهاي مديريت محيط زيست محسوب شود . هدف مطالعه حاضر به كارگيري اين ابزار جهت شناسايي اثرات منفي محل دفن گندك واقع در شهرستان دماوند و ارائه راهكار و گزينه مناسب مي باشد. بدين منظور در كنار بررسي اثرات پروژه فعلي (گندك) كه داراي 15 سال سابقه فعاليت مي باشد گزينه هاي مناسب ديگري نيز بررسي گرديد. جهت انتخاب گزينه‌هاي مناسب ديگر براي احداث محل دفن پسماند و تأسيسات وابسته، با استفاده از استانداردهاي موجود، معيارهايي جهت مكان‌يابي تعريف، و توسط نرم افزار GIS رويهم‌اندازي گرديدند. با رويهم‌اندازي لايه‌هاي مختلف، پهنه‌هاي مناسب براي مراكز دفن مشخص گرديد و در نهايت گزينه مناسب ديگري (گزينه 2) از ميان آنها انتخاب شد.سپس جهت ارزيابي گزينه‌هاي منتخب، ماتريسي متشكل از فاكتورهاي محيط‌زيستي و ريز فعاليت‌هاي پروژه تهيه گرديد تا تاثير هر يك از ريز فعاليت ها به تفكيك مرحله ساخت و بهره‌برداري بر70 متغير زيست‌محيطي منطقه بررسي شود. با توجه به نتايج حاصل از تكميل ماتريس ارزيابي در دو فاز ساختماني و بهره‌برداري مشاهده شد كه گزينه 1 (گندك) نسبت به گزينه 2 از شرايط مناسب‌تري برخوردار مي‌باشد.

The increasing daily production of waste and its proper disposal is one of the major environmental challenges of human societies, and burying waste is one of the most commonly used methods in this direction. Urban landfills can be considered as civil projects that have multiple environmental impacts. The use of environmental impact assessment and assessment of current disposal sites can be considered as one of the tools for environmental management. The purpose of this study was to use this tool to identify the negative effects of Gandak landfills in Damavand city and provide appropriate solution and option. To this end, along with examining the effects of the current project (Gandak) with 15 years of experience, other appropriate options were also considered. In order to select other suitable alternatives for the construction of landfill and associated facilities, using the existing standards, some criteria were defined for locating, and were overlapped by GIS software. By overlapping different layers, the zones suitable for burial centers were identified, and finally a different appropriate option (Option 2) was selected from among them.Then, in order to evaluate the selected options, a matrix of environmental factors and micro-activities of the project were prepared to examine the impact of each micro-activity by the construction and operation phase on 70 environmental parameters of the region. Regarding the results of the completion of the assessment matrix in two phases of construction and operation, it was found that Option 1 (Gandak) is more appropriate than Option 2.