اثر هيدرو الكلي عصاره برگي گياه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر ميزان تستوسترون سرمي موش صحرايي نر

Effects of hydro-alcoholic (Vitex agnus castus) leaf extract on the serum testosterone in the male rats

در عصر حاضر براي رهايي از عوارض جانبي داروهاي شيميايي، استفاده از گياهان دارويي مورد توجه قرار گرفته است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات هيدرو الكلي عصاره برگي گياه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر تستوسترون سرمي موش صحرايي نر انجام شد. به اين منظور 45 سر موش صحرايي نر بالغ از نژاد چارلز ريور با وزن تقريبي 210 تا 250 گرم به سه گروه شامل گروه آزمايش1(20 ميلي‌ گرم عصاره)، گروه آزمايش2 (40 ميلي‌ گرم عصاره) و گروه شاهد (2 ميلي‌ ليتر آب مقطر) تقسيم شدند. عصاره‌ گيري بر گ‌هاي گياه با روش خيساندن انجام گرديد. در مدت يك ماه عصاره خشك با دو دوز مزبور در دو ميلي‌ ليتر آب مقطر حل مي‌ شد و روزانه با سرنگ مجهز به نيدل دهاني- حلقي با دوزهاي معين به گروه ‌هاي آزمايش و همين حجم آب مقطر به گروه شاهد خورانده مي‌ شد. در پايان، موش‌ ها با استنشاق اتر بي ‌هوش و با شكافتن سينه آن‌ ها، نمونه‌ هاي خوني تهيه گرديد. سطوح تستوسترون سرمي با روش ELISA اندازه‌ گيري شد. داده‌ ها با روش آناليز واريانس يك ‌طرفه و تست تكميلي توكي با استفاده از نرم‌ افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه غلظت سرمي تستوسترون موش ‌هاي صحرايي نر در هر سه گروه نسبت به هم‌ديگر تفاوت معني‌ داري داشت (0/05>P). هم‌ چنين ميانگين غلظت سرمي تستوسترون افزايش معني‌ داري را در گروه‌ هاي آزمايش نسبت به گروه شاهد نشان داده است (0/05>p). ترشح تستوسترون در گروه آزمايش2 (دوز بالا) نسبت به گروه آزمايش1 (دوز پايين) كاهش معني ‌داري را نشان داده است (0/05>P). به طوركلي از يافته‌ هاي تحقيق حاضر نتيجه‌ گيري مي‌ شود كه تركيبات شبيه هورمون‌ هاي جنسي موجود در عصاره گياه پنج انگشت با اثر بر محور هيپوتالاموس-هيپوفيز-بيضه از طريق سازوكارهاي مولكولي يا بازخوردي وابسته به دوز، تغييرات چشمگيري را در ترشح تستوسترون سرمي موش‌ هاي صحرايي نر سبب شده است.

Nowadays, to get rid of the side effects of chemical drugs, the use of medicinal plants is taken into consideration. Therefore, the present study examined the effects of the hydroalcoholic leaf extract of Vitex (Vitex agnus-castus) on the serum testosterone levels in male rats. For this purpose, 45 adult male Charles river strain rats with weight approximately about 210 to 250 g were divided to 3 groups including first experimental group (20 mg/day extract), second experimental group (40 mg/day extract), and sham group (2 ml distilled water/day). Extraction was performed using maceration method. For one month, dried leaf extraction, with two doses were dissolved in 2 ml of distilled water daily then given to groups of experimental rats by oral syringe with needle-gag doses and distilled water alone was given to sham group. At the end, the animal was anaesthetized by inhalation of ether and the blood was taken off from its heart. Serum concentration of testosterone was measured by ELISA. Data were analyzed using One Way ANOVA, Tukey test and SPSS Software. Results of this study were showed that serum levels of testosterone in the male rats in all three groups (sham , experimental 1 and experimental 2) in comparison to each other, had a significant difference (P<0.05). Tukey test analysis was showed that mean serum concentration of testosterone increased significantly in both experimental groups (1 and 2) in compared with sham group and decreased in the experimental group 2 (high dose) in compared with experimental group 1 (low dose) (P <0.05). By findings of this study concluded that sex hormone-like compounds present in the extract of Vitex (V. agnus-castus) were influenced on the hypothalamic - pituitary -gonad axis through dose dependent molecular or feedback mechanisms which a significant changes were caused in the serum levels of testosterone in the male rats.