نقش آنتي اكسيداني ويتامين C در كاهش استرس اكسيداتيو ناشي از مسموميت تحت حاد ماهي قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) با ديازينون

Antioxidant role of vitamin C on reducing oxidative stress induced subchronic toxicity of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) with diazinon

آفت كش هاي ارگانوفسفره ازجمله ديازينون امروزه در طيف وسيعي از فعاليت هاي كشاورزي وكنترل حشرات و آفات به كارگرفته مي شوندكه مي توانند طي فرايند زهكشي وارد آب هاي سطحي و حتي سفره هاي آب زيرزميني شوند. ديازينون مي تواند سبب القاء استرس هاي اكسيداتيو ناشي از گونه هاي اكسيژن فعال (ROS) طي فرايند متابوليسم در بدن آبزيان شود. هدف از مطالعه حاضر بررسي نقش آنتي اكسيداني ويتامين C بر فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني و پراكسيداسيون ليپيد در ماهي قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) است. در اين مطالعه تعداد 60 قطعه ماهي قزل آلاي رنگين كمان با ميانگين وزني 18±121 گرم به 4 گروه مساوي تقسيم شدند كه شامل گروه هاي: شاهد؛ تحت تيمار ديازينون (1/ 0 ميلي گرم در ليتر) ؛ تحت تيمار ويتامين (C (300 ميلي گرم در كيلوگرم جيره و ديازينون (1/ 0 ميلي گرم در ليتر) ؛ تحت تيمار ويتامين (C (1000 ميلي گرم در كيلوگرم جيره و ديازينون (1/ 0 ميلي گرم در ليتر). نمونه برداري ها پس از گذشت مدت زمان دو و چهار هفته جهت سنجش آنزيم هاي سوپراكسايد ديسموتاز (SOD) ، كاتالاز (CAT) ، سطح آنتي اكسيدان كل (TAC) و شاخص مالون دي آلدهايد (MDA) ، برروي سرم خون آن ها صورت گرفت. يافته هاي اين مطالعه نشان داد ماهي هاي تحت تيمار ديازينون (فاقد ويتامينC در جيره) به طور معني دار (p<0. 05) با كاهش سطح فعاليت آنزيم SOD و TAC بعد از دوهفته، و افزايش سطح فعاليت آنزيم CATو شاخص MDA در انتهاي هفته دوم و چهارم نسبت به گروه شاهد مواجه شدند. تغييرات مذكور در سطح فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني، سطح آنتي اكسيدان كل و شاخص MDA را مي توان به اثرات مخرب اكسي راديكال هاي آزاد از جمله راديكال هاي سوپراكسايد وهيدروكسيل حاصل از متابوليسم ديازينون نسبت داد. هم چنين طبق نتايج به دست آمده دوز 1000 ميلي گرم ويتامين C در ماهي هاي تحت تيمار ديازينون مي تواند به طور معني دار (p<0. 05) سبب كاهش و تعديل سطح فعاليت آنزيم هاي SOD ،CAT و هم چنين افزايش سطح TAC وكاهش سطح MDA نسبت به گروه فاقد ويتامين شود. ازطرفي دوز 300 ميلي گرم ويتامين تاثيري بر كاهش سطح فعاليت آنزيم هاي SOD و CAT نداشت، ولي توانست سطح TAC را به طور موقت در انتهاي هفته دوم افزايش داده و هم چنين سطح MDA را در انتهاي هفته چهارم كاهش دهد. در اين پژوهش نقش آنتي اكسيداني ويتامين C به عنوان يك Scavenger درفرايند حذف و پاك سازي اكسي راديكال هاي آزاد ناشي از متابوليت هاي ديازينون؛ تعديل سطح فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني؛ افزايش سطح آنتي اكسيدان كل و هم چنين كاهش آسيب هاي سلولي در پي فرايند مخرب پراكسيداسيون ليپيد طي مواجهه با ديازينون مشخص شد. طبق نتايج به دست آمده با توجه به حضور فزاينده آلاينده هاي كشاورزي به خصوص سموم ارگانوفسفره در طي سال هاي اخير در آب هاي داخلي و جاري، كه منابع تامين كننده آب مزارع پرورشي نيز مي باشند، در چنين شرايطي استفاده از ويتامين C با قابليت افزودن به جيره گونه هاي پرورشي جهت افزايش دفاع آنتي اكسيداني وكاهش آسيب هاي اكسيداتيو امري ضروري به نظر مي رسد.

Nowadays، organophosphorus pesticides such as diazinon are used in various agricultural activities and controlling insect's and pest's control. They could enter surface even underground water sources during drainage process. Diazinon can cause reactive oxidative stresses (ROS) during metabolism process in the body of aquatic organisms. The aim of this study is to investigate the antioxidant effect of vitamin C on antioxidant enzyme activities and lipid peroxidation in Oncorhynchus mykiss. Sixty Oncorhynchus mykiss fish with the average weight of 121 ± 18 g [±SD] were allocated into four treatment groups: (1) control، (2) diazinon (0.1 mg L-1)، (3) vitamin C (300 mg kg-1 in diet) plus diazinon (0.1 mg L-1) and (4) vitamin C (1000 mg kg-1 in diet) plus diazinon (0.1 mg L-1). After a period of two and four weeks، sampling was performed on their blood serums to measure Superoxide dismutase (SOD) and catalase (CAT) enzymes، total antioxidant capacity (TAC) and malondialdehyte (MDA) index. Findings indicated that the fish in diazinon treated group (without vitamin C in diet) showed significant