ارزيابي وضعيت سياه گوش اوراسيايي (Lynx lynx) با تركيب روش هاي ميداني و دانش محلي در پناهگاه حيات وحش انگوران

Assessing the status of the Eurasian lynx (Lynx lynx) in Anguran Wildlife Refuge using multiple survey methods

سياه گوش اوراسيايي (Lynx lynx) گربه ساني با رده حفاظتي پيشنهادي «آسيب پذير» در ايران است كه دانش بسيار اندكي پيرامون وضعيت زيستي آن در كشور وجود دارد. مطالعه پيش رو، نخستين پژوهش ميداني در ايران است كه به ارزيابي مقدماتي وضعيت سياه گوش در يكي از زيستگاه هاي بالقوه مهم آن در كشور، مجموعه حفاظتي انگوران، مي پردازد. به اين منظور از بهمن 1388 تا ارديبهشت 1390، تركيبي از روش هاي دوربين گذاري، مدل سازي رابطه طعمه - طعمه خوار، و جمع آوري دانش محيط بانان و مردم محلي مورد استفاده قرار گرفت. با وجود 1944 شب تله دوربين گذاري در 24 ايستگاه مستقل و تصويربرداري از همه پستانداران بزرگ و متوسط شناخته شده در منطقه مطالعاتي، هيچ تصويري از سياه گوش به دست نيامد. استفاده از رابطه تراكم سياه گوش با تراكم طعمه اصلي آن (سم داران علف خوار) نشان داد كه در حال حاضر ميزان بيوماس طعمه در دسترس براي اين گوشت خوار (قوچ و ميش Ovis orientalis) ، تنها در حدود يك پنجم حداقل ميزان گزارش شده از سرتاسر محدوده پراكنش جهاني آن است. گردآوري مشاهده ها و دانش محيط بانان و مردم محلي نيز روشن ساخت كه: سياه گوش به ندرت در ميان ساكنان شناخته شده است، گزارشي از تعارض آن با دام داران وجود ندارد، و در سال هاي گذشته گزارش هاي حضور قابل اتكاي اندكي از آن در سطح منطقه مورد مطالعه وجود داشته است. مجموع اين شرايط پيشنهاد مي كنند كه مجموعه حفاظتي انگوران تا حدود زيادي توان حمايت از يك جمعيت زيستاي سياه گوش را از دست داده است. ادامه جمع آوري، پالايش و بررسي گزارش هاي حضور سياه گوش از سطح كشور مي تواند كمك شاياني در شناخت بهتر وضعيت زيستي كنوني اين گونه و ترسيم برنامه حفاطتي براي جمعيت هاي آسيب پذير آن كند.

Recent national assessments consider the Eurasian lynx (Lynx lynx) to be a vulnerable species in Iran، yet no empirical data exist on its population status. During February 2010-May 2011 we carried out a baseline survey of the species status in Anguran Wildlife Refuge، northwestern Iran، using extensive camera-trapping، assessment of prey availability (wild sheep Ovis orientalis)، and interviews with local people. A total of 1،944 camera trap-nights yielded no photograph of the lynx، though all the sympatric large and medium-sized carnivores were recorded. Adapting Hetherington and Gorman (2007)?s lynx-prey relationships، we found a much lower biomass density of the ungulates than has been published from the species range (i.e.، 23.9 kg km-2)، thus the predicted lynx density was negative. No recent reliable observation of the lynx was obtained during the questionnaires، and no stock breeder claimed any livestock depredation by the species. Overall، we found no evidence of a resident lynx population in our study site، though the reserve has been considered to be a lynx hotspot in Iran based on the unconfirmed observations. We recommend a monitoring scheme of continuously collecting and compiling field records of the Eurasian lynx in order to robustly assess the distribution and conservation status of this lesser-known felid in Iran.