مدل سازي مطلوبيت زيستگاه شوكا (Capreolus capreolus) با استفاده از روش تحليل عاملي آشيان بوم شناختي در پارك ملي گلستان

Habitat suitability modeling of roe deer (Capreolus capreolus) using ENFA (Ecological Niche Factor Analysis) in Golestan National Park

ويژگي بوم ­شناختي گونه ­ها و تعيين مطلوبيت زيستگاه آن ­ها، يكي از اركان اصلي مديريت و حفاظت گونه ­هاي حيات­ وحش محسوب مي­ گردد. در اين مطالعه مطلوبيت زيستگاه شوكا در دو فصل پاييز و زمستان در پارك ملي گلستان مورد بررسي قرار گرفت. پارك ملي گلستان از جمله زيستگاه هاي مناسب شوكا (Capreolus capreolus) است. به­ منظورمد­ل­ سازيمطلوبيتزيستگاه اين گونه ازروش تحليلعامليآشيان بوم­ شناختي و نرم­ افزار بايومپر استفادهشد. لايه­ هاي اطلاعاتي به­ كار برده شده به­ عنوان متغيرهاي موثر بر حضور گونه شامل ارتفاع، شيب، جهت، شاخص پوشش گياهي (NDVI)، فاصله از جاده­­ ها، پاسگاه­ هاي محيط­ باني، روستاهاي مجاور پارك، چشمه ­ها و رودخانه ­ها بوده است. نتايج در سطح معني ­داري 95 درصد نشان داد كه زيستگاه مطلوب اين گونه را در فصل پاييز به ­طور ميانگين ارتفاع 1009 متري از سطح دريا، شيب 27 درصد، جهت جنوبي، فاصله­ هاي 1062 متري از جاده، 894 متري از رودخانه ، 1019 متري از چشمه، 3216 متري از پاسگاه محيط ­باني و 7385 متري از روستا و در فصل زمستان ارتفاع 990 متري از سطح دريا، شيب 23 درصد، جهت جنوبي، فاصله­ هاي 1144 متري از جاده، 775 متري از رودخانه، 1097 متري از چشمه، 3083 متري از پاسگاه محيط­ باني و 7172 متري از روستا قرار دارد. به ­علاوه، نتايج اين مطالعه نشانمي ­دهد كه شوكا در پارك ملي گلستان داراي آشيان بومشناختي نسبتاًباريكي است و به زيستگاه هاي حاشيه ­اي تمايل بيش ­تري دارد.

Investigation of the ecological characteristics of wildlife species and determination of their habitat suitability is one of the main goals for wildlife management and protection strategies. In this study، the autumn and winter habitat suitability of Roe Deer was investigated in Golestan National Park. Golestan National Park is one of the suitable habitats for Roe Deer (Capreolus capreolus). For habitat suitability modeling، the Ecological Niche Factor Analysis (ENFA) method was used. Ecogeographic factors were used as independent variables including altitude، slope، aspect، Normalized Difference Vegetation Index (NDVI)، distances from roads، guard stations، villages، springs and rivers. Our result with 95 % of significance level showed that the best habitat for Roe Deer in autumn was in average altitudes 1009 m a.s.l.، slope of 27%، south aspect، and distances of 1062 m far from the roads، 894 m from the rivers، 1019 m from the springs، 3216 m from the guard stations and 7385 m from the villages. In winter the altitudes 990 m a.s.l.، slope of 23%، aspect of south، and distances of 1144 m away from the roads، 775 m from the rivers، 1097 m from the springs، 3083 m from the guard stations and 7172 m from the villages were preferred by Roe Deer. Subsequently these results showed this species has a narrow niche and a tendency to occupy marginal habitats.