زيستگاه هاي جنگلي مناسب براي حفاظت از سنجاب ايراني (Sciurus anomalus pallescens) در غرب استان كرمانشاه

Suitable Forest Habitats for Protection of Iranian Squirrel (Sciurus anomalus pallescens) in West Kermanshah Province

منطقه زاگرس با پنج ميليون هكتار جنگل تقريباً وسعتي معادل 40 درصد از كل جنگل هاي كشور را به­ خود اختصاص داده است. استفاده بي رويه از جنگل هاي زاگرس طي ساليان متمادي، موجب شده كه اين جنگل هاي با ارزش به اكوسيستم هاي حساس و شكننده اي تبديل شوند. سنجاب ايراني از پستانداران شاخص جنگل­ هاي بلوط زاگرس است، كه متاسفانه زيستگاه هاي مطلوب اين گونه در اثر فعاليت هاي تخريبي انساني به شدت كاهش يافته است. مطالعه حاضر جهت انتخاب لكه هاي باقي مانده مطلوب براي حفاظت از اين گونه شهرستان ثلاث باباجاني انجام گرفت. براي انجام اين كار نقاط حضور گونه با انجام مطالعات ميداني و گزارشات جوامع محلي و كارشناسان محيط زيست به­ دست آمد. متغيرهاي مورد نياز براي مدل­ سازي نيز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي تهيه و براي تهيه نقشه­ هاي مطلوبيت زيستگاهي و لكه هاي مناسب حفاظتي براي اين گونه از نرم­ افزار حداكثر بي­ نظمي (MaxEnt) استفاده گرديد. نتايج به ­دست آمده نشان دادند كه عمده لكه هاي مناسب حفاظتي براي اين گونه در غرب شهرستان ثلاث باباجاني قرار گرفته است (ACU= 0/961). هم ­چنين متغيرهاي ارتفاع، فاصله از جاده و پوشش گياهي مهم ترين متغيرهاي موثر بر مطلوبيت زيستگاهي اين گونه شناسايي شدند. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه مناطق جنگلي با پوشش متراكم و مناطق جنگلي مرتفع مطلوب ترين زيستگاه هاي موجود براي گونه سنجاب ايراني مي باشد. به ­نظر مي رسد انتخاب بخش هايي از لكه هاي جنگلي پيشنهادي به­ عنوان منطقه حفاظت شده در شهرستان ثلاث باباجاني مي تواند نقش موثري را در حفاظت از اين گونه داشته باشد.

The 40 percent of the country's forests are allocated to Zagros area with five million hectare forest. Indiscriminate use of Zagros forests during last decades، has led to convert this valuable forests to sensitive and fragile ecosystems. Iranian Squirrel is an indicator mammal of the Zagros oak forests that unfortunately greatly reduced due to the destruction of habitat as a result of human activities. The aim of this study was to select the suitable remaining patches for conservation of this species. We used species distribution modeling Geographic Information System (GIS) to develop habitat suitability model for Iranian Squirrel in Zagros forests. The results showed that the major suitable patches for this species are located in the West of the city. As well as elevation، distance from roads and vegetation cover variables are most important variables for distribution of this species. The results of this study suggest that forest areas with dense cover and upland forest areas were most favorable habitat for Iranian squirrel species in the Salas-e Babajani County.