ادراك از محيط يادگيري و فرسودگي تحصيلي : نقش واسطه‌ تاب‌آوري تحصيلي

The Perception of Learning Environment and Academic Burnout: Mediate role of Academic Resilience

زمينه و هدف: حضور در دانشگاه همواره براي تمام دانشجويان خوشايند نيست و ممكن است برخي مواقع دانشجويان با چالش‌هايي مواجه شوند كه منجر به بي‌علاقگي، خستگي و احساس ناكارآمدي آنها شود. بي‌علاقگي، خستگي و احساس ناكارآمدي از وجوه فرسودگي تحصيلي مي‌باشد كه در چند دهه اخير موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است. براين‌اساس هدف پژوهش حاضر، شناسايي ارتباط ادراك از محيط يادگيري و فرسودگي تحصيلي با واسطه‌گري تاب‌آوري تحصيلي در بين دانشجويان دانشگاه حكيم سبزواري مي‌باشد. مواد و روش‌ ها: پژوهش حاضر از نوع توصيفي–تحليلي (با استفاده از مدل‌يابي روابط ساختاري) مي باشد. جامعه آماري پژوهش را كليه دانشجويان رشته علوم تربيتي دانشگاه حكيم سبزواري تشكيل دادند كه از بين آنها 170 نفر بصورت تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده، شامل پرسشنامه‌هاي اندازه‌گيري ادراك محيط آموزشي داندي، تاب‌آوري تحصيلي ساموئلز و فرسودگي تحصيلي برسو و همكاران مي‌باشد. دادههاي جمعآوري شده به وسيله نرم‌افزارهاي SPSS و AMOS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد، ادراك از محيط يادگيري اثر معناداري بر فرسودگي تحصيلي (0/33-) و تاب‌آوري تحصيلي (0/51) و تاب‌آوري تحصيلي اثر معناداري بر فرسودگي تحصيلي (0/55-) داشت. علاوه‌براين، اثر غيرمستقيم ادراك از محيط يادگيري بر فرسودگي تحصيلي از طريق تاب‌آوري تحصيلي نيز معنادار (0/28-) بود. همچنين با توجه به شاخص‌هاي برازندگي مدل؛ شاخص نيكويي برازش (0/93)، ريشه دوم برآورد واريانس خطاي تقريب (0/07)، شاخص برازش هنجارشده (0/90)، مدل پيشنهادي از برازش مناسبي برخوردار بود. نتيجه گيري: ادراك از محيط يادگيري علاوه بر اثر مستقيم بر فرسودگي تحصيلي، بطور غيرمستقيم نيز از طريق تاب‌آوري تحصيلي بر فرسودگي تحصيلي اثرگذار است. بنابراين متغير تاب‌آوري تحصيلي را مي‌توان به عنوان متغير ميانجي بين ادراك از محيط يادگيري و فرسودگي تحصيلي در نظر گرفت.

Background and Objective: Attending University is not always pleasant for all the students and students can sometimes encounter with challenges leading them to uninterested, fatigue, and ineffectiveness feeling. Uninterested, fatigue, and ineffectiveness feeling are of academic burnout dimensions have attracted many researchers' interest in recent decades. Bearing this mind, the present research aims at identifying the relationship of perception of learning environment and academic burnout with academic resilience mediating among the students of Hakim Sabzevari University. Materials and Methods: The present study is cross-sectional (modeling of structural relationships). The population encompasses all the educational sciences students of Hakim Sabzevari University; 170 of which are randomly selected as the sample. The instruments are three questionnaires, Dundee Ready Educational Environment Measure questionnaire, Samuel's Academic Resilience questionnaire, and Breso Academic Burnout questionnaire. The collected data are analyzed by SPSS and AMOS. Findings: The findings of the study demonstrated that perception of learning environment had a significant effect on academic burnout (-0.33) and academic resilience (0.51). and academic resilience had a significant effect on academic burnout (-0.55). Beside the direct effects, the indirect effect of perception of learning environment on academic burnout via academic resilience was significant (-0.28). Also according to the model fit indices, goodness of fit index (0/93), Root Mean Square Error of Approximation (0/07), normative fit index (0/90) the proposed model was a good fit. Conclusion: Not only perception of learning environment directly influences on academic burnout, but it also indirectly influences it through academic resilience.