پديد آورندگان :
قرباني، راهب دانشگاه علوم پزشكي سمنان - گروه پزشكي اجتماعي - مركز تحقيقات فيزيولوژي , ملك، مجتبي دانشگاه علوم پزشكي تهران - مركز تحقيقات غدد (فيروزگر) , اسكندريان، رحيمه دانشگاه علوم پزشكي سمنان - گروه قلب و عروق , رشيدي پور، علي دانشگاه علوم پزشكي سمنان - مركز تحقيقات - گروه فيزيولوژي
كليدواژه :
دخانيات , استعمال دخانيات , شيوع , مردان , بزرگسالان , سمنان
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: مصرف دخانيات به عنوان يكي از عوامل خطر مهم و افزايش دهنده بار بيماري ها، بويژه بيماري هاي مزمن و غيرواگير از قبيل بيماري هاي قلبي-عروقي، تنفسي، سرطان و نيز سكته مغزي مي باشد. در اين مطالعه شيوع استعمال سيگار، پيپ و قليان در مردان 70-30 سال استان سمنان مورد بررسي قرار گرفته است.
مواد و روش ها: اين مطالعه اپيدميولوژيك به صورت مقطعي در جامعه شهري و روستائي استان سمنان در 1695 نفر از مردان 70-30 ساله از مهر لغايت بهمن 1384 انجام شد. نمونه گيري به روش چند مرحله اي در شهرستان هاي سمنان، دامغان، شاهرود و گرمسار و روستاها انجام شد. با استفاده از شماره خانوارهاي مراكز بهداشتي 760 سرخوشه به روش سيستماتيك در شهر و روستاهاي استان انتخاب شد و در هر سرخوشه تا 3 خانوار واجد شرايط بررسي شدند. به اين صورت كه در صورت وجود فرد 70-30 ساله در خانوار يك نفر به طور تصادفي انتخاب و پرسش نامه تحقيق براي وي تكميل شد و در صورت عدم وجود فرد واجد شرايط، خانوار ديگر با همان قاعده انتخاب شدند.
يافته ها: 24.1 درصد مردان مورد بررسي سيگاري (18.3 درصد به طور مرتب و 5.8 درصد به طور نامرتب) بودند. شيوع استعمال سيگار در روستائيان 26.8 درصد و در شهرنشينان 23.0 درصد بود (P=0.053). از نظر سني، 21.1 درصد افراد زير 40 سال، 32.6 درصد مردان 49-40 سال، 25.1 درصد افراد 59-50 سال و 11.9 درصد مردان 60 ساله و بالاتر سيگاري بودند (P<0.001). 19/7 درصد بي سودان، 24.9 درصد افراد با تحصيلات ابتدايي، 30.8 درصد افراد با تحصيلات راهنمايي، 25.4 درصد مردان با تحصيلات دبيرستان و 11.8 درصد مردان با تحصيلات دانشگاهي سيگاري بودند (P<0.001). 46.6 درصد مردان قبل از 21 سالگي و 39.2 درصد بين 30-21 سالگي سيگار كشيدن را آغاز كردند. ميانگين (±انحراف معيار) سن شروع سيگار 8.0±24.1 سالگي بوده است. استعمال سيگار در مردان شهرستان هاي سمنان، گرمسار، دامغان و شاهرود به ترتيب 22.5، 27.6، 23.2 و 23.4 درصد بوده است (P=0.554). فقط 0.1 درصد افراد مورد بررسي پيپ مي كشيدند. 1.6 درصد افراد مورد بررسي قليان مي كشيدند كه در 0.4 درصد آن ها هم زمان با سيگار بوده است. 15.2 درصد افراد غيرسيگاري در محيط كار در معرض دود سيگار قرار داشتند. به طور كلي 39.3 درصد افراد مورد بررسي يا سيگاري بودند يا در معرض دود سيگار قرار داشتند.
نتيجه گيري: با توجه به شيوع بالاي استعمال يا در معرض بودن دود سيگار در جمعيت 30 تا 70 سال استان و با توجه به ارتباط قوي استعمال سيگار با بسياري از بيماري ها، تدوين برنامه اي جامع جهت تغيير عمل كرد مردان استان، ضروري است.
چكيده لاتين :
Introduction: Cigarette smoking is a known cause of systemic disorders such as bronchogenic carcinoma and cardiovascular diseases. The aim of this cross-sectional study was to estimate prevalence of smoking in 30-70 year old men in Semnan province in Iran.
Materials and Methods: This survey was conducted in a sample population of 1695 men 30-70 years old, in October 2005 to February 2006 in both rural and urban areas of Semnan province. A multistage clustered sampling was performed with, first, 760 clusters (households) selected randomly using a systematic sampling technique. Then one or two more households in the neighborhood of each of the former households were also selected. Finally, in each household a 30-70 year old person was randomly selected and asked to complete a questionnaire.
Results: The overall prevalence of current cigarette smoking in men 30-70 years old was 24.1% (95% confidence interval: 22.1-26.1%).18.3% of them were daily and 5.8% occasional smokers. 26.8% of rural and 23.0% city resistant adults were cigarette smokers (P=0.053). Prevalence of cigarette smoking in under 40, 40-49, 50-59 and ≥ 60 years were 21.1%, 32.6%, 25.1% and 11.9%, respectively (all, P<0.001). 19.7% of illiterates, 24.9% of primary, 30.8% of intermediate, 25.4% of high school and 11.8% of university level education were cigarette smokers (P<0.001). 46.6% of them before, and 39.2% between 21-30 years have started cigarette smoking. Mean (±SD) age for starting cigarette smoking was 24.1±8.0 years. Prevalence of cigarette smoking in Semnan, Damghan, Garmsar and Shahrood were 22.5, 23.2, 27.6 and 23.4% (P=0.554), respectively. Only 0.1% and 1.6% of them were pipe and tobacco smokers, respectively. 0.4% tobacco smoking was simultaneously with cigarette smoking. 15.2% non-cigarette smokers were passive smokers. Overall, 39.3% of Semnan province adults, aged 30-70 years, were active or passive cigarette smokers.
Conclusion: Findings showed that prevalence of cigarette smoking in Semnan province in adults aged 30-70 years is high. Therefore, a community-based multiple strategies are required to combat with increasing rate of cigarette smoking and its complications.
