بررسي ساختار جامعه و تنوع پرندگان درياچه سد شهداي رامشير در فصول زمستان و بهار

Community Structure and Species Diversity of Birds at Ramshir Dam Lake in Winter and Spring 2015

تالاب هاي ايران در دو فصل زمستان و بهار در منطقه آسياي غربي براي بقاء پرندگان آبزي زيستگاه هاي حساس به شمار مي روند. به همين دليل بررسي ساختار جامعه پرندگان آبزي، كنارآبزي و خشكي زي درياچه سد شهداي رامشيردر دو فصل زمستان 1393 و بهار 1394 با دوربين چشمي 10×40 و تلسكوپ 15×60 با روش مشاهده مستقيم و شمارش كل Total Count انجام شد. سد شهداي رامشير بر روي رودخانه جراحي در سال 1377 احداث و در پشت آن درياچه اي به وسعت حدود 200 هكتار تشكيل شده است. در طول 6 ماه بررسي 38 گونه از 19 تيره پرنده خشكي زي، آبزي و كنار آبزي شناسايي و شمارش شد. پرندگان خشكي زي با 23 گونه 71% جمعيت در برابر 4 گونه با 5% آبزي و 11 گونه با 24% كنار آبزي غالب بودند. بيش ترين تعداد پرنده شمارش شده در بهمن ماه با 436 پرنده از 32 گونه با تراكم 2/18 پرنده در هكتار و كم ترين در دي ماه با 260 پرنده از 28 گونه با تراكم 1/3 پرنده در هكتار بود. بيش ترين تنوع گونه اي شانون-وينر، مارگالف وسيمپسون در بهمن ماه به ترتيب 3/142، 5/549 و 0/9413 و كم ترين مقدار شانون- وينر وسيمپسون در خرداد به ترتيب 3/522 و 0/1389، مارگالف در ارديبهشت 3/895 بود. بيش ترين يكنواختي پيت در دي ماه 0/1273 و كم ترين آن در خرداد ماه 0/8349 بود. 11 گونه، شامل: 1 گونه آبزي، 3 گونه كنارآبزي و 7 گونه پرنده خشكي زي در تالاب شهداي رامشير در بهار سال 1394 جوجه آوري كرده بودند. بنابراين اهميت و كاركرد درياچه شهداي رامشير برعكس ساير تالاب هاي داخلي بوده و بيش تر تامين كننده نيازهاي پرندگان خشكي زي مي باشد. مقايسه ساختار جامعه، تعداد گونه، تراكم و تنوع پرندگان شهداي رامشير با تالاب هاي طبيعي داخلي و ساحلي ايران نشان داد كه تالاب هاي دست ساز نمي توانند جايگزين تالاب هاي طبيعي شوند، ولي مي توانند به عنوان پشتوانه تالاب هاي طبيعي در زمان هاي بحراني عمل كنند.

The wetlands of Iran in winter and spring at west Asia are sensitive habitats for survival of waterbirds. For this reason، community structure of waterbirds، terrestrial birds، waders and wading birds were counted at Shohadaye Ramshir Dam Lake in winter and spring 2015 by direct observation with binocular and telescope by total count method. Ramshir Dam was built in 1998 on Jarahi River. Area of the lake is 200 Hectare. During 6 months، 38 species of 19 families of waterbirds and terrestrial birds were counted. Terrestrial birds with 23 species and 71% of the population against 4 species with 5% population of waterbirds and 11 species with 24% population of waders and wading birds were dominant. Highest number of birds were counted in January (436 individuals) of 32 species with a density of 2.32 birds per hectare، and lowest number was in January (260 individuals) of 28 species with a density 1.3 birds per hectare. Highest Shanon-Wiener، Margalef and Simpson diversity were in January 3.142، 5.549 and 0.9413 respectively، and lowest of the Shannon–Wiener and Simpson indexes were 3.522 and 0.1389 in July respectively، and Margalef indexes was 3.895 in July. Highest evenness was 0.1273 in January and lowest was 0.8349 in July. 11 species include: one waterbird species، 3 wading birds and 7 terrestrial species have been bred in the wetland in spring 2015. Therefore، ecological function of Ramshir reservoir is vice versa of other inland wetlands and provides the requirement of terrestrial birds. Comparison between bird's community structure، number of species and species diversity of Ramshir dam wetland with other natural inland wetlands and coastal wetlands showed that natural wetlands can't replace by artificial wetlands، but can support the natural wetlands in crisis times.