بررسي تنوع ژنتيكي برخي از لاين‌هاي خيار با استفاده از صفات مورفولوژيكي از طريق تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي و تجزيه خوشه‌اي

Evaluation of Genetic Variation and Determination of Genetic Distance in Some Cucumber Lines by Principal Component and Cluster Analysis

شناسايي و جمع‌آوري ژنوتيپ‌هاي برتر محصولات باغي اولين گام در برنامه‌هاي اصلاحي به شمار مي‌رود. در كشور ما به دليل عدم شناخت كافي از ژرم پلاسم گياهان باغي، برنامه‌هاي اصلاحي مناسبي روي محصولات باغي خصوصاً خيار انجام نشده است. هدف اين تحقيق، گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي خيار، بر اساس صفات مورفولوژيكي و تعيين فواصل ژنتيكي آن‌ها مي‌باشد. به همين منظور، 25 لاين خيار براي 25 صفت مورفولوژيكي با استفاده از روش تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي و تجزيه خوشه‌اي مورد ارزيابي قرار گرفتند. در تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي دوازده مؤلفه اول 88 درصد از كل واريانس متغيرها را توجيه نمودند، كه سهم هر كدام از دوازده مؤلفه اول به‌ترتيب 97/17، 25/12، 45/11، 74/8، 52/7، 12/6، 13/5، 53/4، 29/4، 77/3، 44/3 و 86/2 درصد بود. در تجزيه خوشه‌اي از روش فاصله اقليدسي و الگوريتم متوسط فاصله بين گروه‌ها (UPGMA) براي گروه‌بندي كل لاين‌ها استفاده شد. بر اساس نتايج به دست آمده كل لاين‌ها در هفت گروه مجزا جا گرفتند و ضريب كوفنتيكي 84/0 بود. نتايج حاكي از تنوع ژنتيكي زياد بين لاين‌هاي مورد بررسي بود كهاز اين تنوع جهت هتروزيس و انتخاب والدين مناسب در برنامه‌هاي تلاقي به منظور توليد ارقامي باصفات مطلوب مي‌توان استفاده نمود.

Background and Objectives Identification and collection of superior genotypes in horticultural plants is the first step in breeding programs. In our country, insufficient knowledge about horticultural plants germplasm is the important limiting factor for improving programs on horticultural crops specially cucumber. The aim of this study was grouping of different cucumber genotypes based on some morphological traits and their genetic distances. Materials and Methods 25 cucumber lines were evaluated by measurement of 25 morphological traits using principal component and cluster analysis. Seed of all lines were obtained from the Asian Vegetable Research and Development Center (Shanhua, Tainwan). To develop transplants cucumber seeds were sown in single plastic pots (12×11 cm) filled with peat in a greenhouse. The loamy sand soil was prepared by plowing and disking. There was a preplanting application of urea nitrogen, 50 kg·ha-1, and 100 kg·ha-1 of phosphorus. The soil was formed into raised beds with rows on 1.2 m centers. Data were collected from 12 plants in a row per plot of each accession and 25 morphological traits were determined. Results The result of PCA showed that twenty main factors accounted for %88 of total variance. Contribution of each component to arrangement was 17.97, 12.25, 11.45, 8.74, 7.52, 6.12, 5.13, 4.53, 4.29, 3.77, 3.44, and 2.86 percent of total variance. Cluster analysis based on Euclidean distance and UPGMA was used to cluster the lines. According to the cluster analysis the lines were grouped in 7 clusters and cophenetic coefficient was 0.842. Discussion In this research, there was high genetic diversity between the studied lines that can be used for heterosis breeding by parental line selection for crossing to reach suitable cultivars.