مطالعه تنوع و تراكم پرندگان در نواحي حفره اي و تاج بسته جنگلي در پارك ملي گلستان

Avian density and diversity in forest gaps and closed canopy areas of Golestan National Park

اين تحقيق با هدف بررسي توزيع، تنوع و تراكم پرندگان در نواحي حفره اي و تاج بسته جنگلي در پارك ملي گلستان در سال 1394 انجام شد. در راستاي انجام اين پژوهش پس از پيمايش ميداني و با استفاده از نقشه منطقه، تعداد 122 نقطه نمونه برداري به فاصله شعاعي 25 متر انتخاب شده و پرندگان و متغيرهاي زيست محيطي بررسي شدند. براي تعيين تراكم پرندگان و هم باشي جامعه پرندگان با متغيرهاي محيط زيستي، به ترتيب از نمونه برداري فاصله اي و آناليز فزاينده استفاده شد. هم باشي شاخص هاي تنوع پرندگان با متغيرهاي محيط زيستي با استفاده از روش آناليز فزاينده RDA مورد مطالعه قرار گرفت. در طول دوره مطالعاتي، تعداد 216 پرنده متعلق به 14 گونه ثبت گرديد. در مناطق حفره اي بيش ترين تراكم مربوط به چرخ ريسك بزرگ (Parus major) ، چرخ ريسك سرآبي (Parus caeruleus) و سينه سرخ (Erithacus rubecula) و كم ترين تراكم مربوط به داركوب سياه (Dryocopos martius) ، مگس گير خال دار (Muscicapa striata) و اليكايي (Troglodytes troglodyte) بود. در مناطق تاج بسته چرخ ريسك بزرگ، سينه سرخ و چرخ ريسك سرآبي بيش ترين تراكم و كم ترين تراكم مربوط به توكاي سياه Turdus merula ، چرخ ريسك پس سر سفيد (Parus ater) و مگس گير خال دار بود. شاخص هاي تنوع زيستي شامل گونه هاي بسيار فراوان N2، نمايه تنوع شانون-واينر و نمايه يكنواختي كامارگو به ترتيب با مقادير 2، 0/5 و 0/6 بيش ترين مقادير را در نواحي تاج بسته نشان دادند. نتايج اين مطالعه اهميت نواحي تاج بسته جنگلي را براي حفاظت و بهبود وضعيت پرندگان به ويژه در پارك ملي گلستان نشان مي دهد.

The aim of this study was to investigate the density، diversity، and distribution of birds in canopy closed and gaps areas of the forest in Golestan National Park in 2015. Birds and environmental variables were recorded within a 25 m radius of each of 122 sampling points. To determine the bird species density and association between environmental variables and bird community، distance sampling method and Redundancy analysis was performed، respectively. To determine the association of bird diversity indices with environmental variables، the Redundancy analysis (RDA) was performed. In the period of the study a total of 216 birds، 14 species، were recorded. In gap area، Great tit (Parus major) ، Blue tit (Parus caeruleus)، and Robin (Erithacus rubecula) had the highest density، and Black woodpecker (Dryocopos martius)، Wren (Troglodytes troglodyte)، and Spotted flycatcher (Muscicapa striata) had the lowest density. In canopy closed area Great tit، Blue tit، and Robin had the highest density، and Blackbird (Turdus merula)، Coal tit (Parus ater) and Spotted flycatcher had the lowest density. The values of 2، 0.5، and 0.6 were respectively recorded for the number of dominant species (N2)، Shannon diversity index and Camargo evenness index. These indices had the highest values in canopy closed areas. The results of this study highlighted the importance of canopy closed areas for conserving and enhancing of birds especially in Golestan National Park.