عنوان مقاله :
تأثير عوامل اقليمي دما و بارش بر الگوي رويش شعاعي راش و بلندمازو در ارتفاعات رشته‌كوه البرز مركزي
عنوان به زبان ديگر :
Effect of climatic factors, temperature and precipitation, on radial growth patterns of beech and oak in of central Alborz Mountains altitudes
پديد آورندگان :
كنعاني، نرگس دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه جنگلداري , فلاح، اصغر دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه جنگلداري , عابديني، رئوفه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه مهندسي چوب و كاغذ , خورنكه، سيف الله مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مازندران
كليدواژه :
ارتفاع , بارندگي , حلقه‌هاي رويش , سري‌هاي زماني , گاه‌شناسي درختي
چكيده فارسي :
درختان در طول زندگي به تغييرات محيطي واكنش نشان مي‌دهند. يكي از روش‌هاي بررسي واكنش درختان به متغيرهاي محيطي، بررسي تغييرات حلقه‌هاي رويش درختان با استفاده از علم گاه‌شناسي درختي است. دما و بارندگي مهم‌ترين عوامل اقليمي تأثيرگذار و محدودكننده در رشد درختان هستند. در تحقيق حاضر، اثر دما و بارندگي بر رويش سالانۀ گونه‌هاي راش شرقي (Fagus orientalis Lipsky) و بلندمازو (Querscus castaneifolia C.A. Mey) بررسي شد. جمع‌آوري نمونه‌هاي رويشي از جنگل‌هاي بخش2 نكا و هفت‌خال 2، واقع در بخش مركزي دامنۀ شمالي رشته‌كوه البرز، از سه طبقۀ ارتفاعي (450، 900 و 1380 متر از سطح دريا) توسط متۀ سال‌سنج از دو جهت تنه درخت انجام شد. اندازه‌گيري پهناي حلقه‌هاي رويشي، با دقت 1/0 ميلي‌متر، توسط بينوكولار و ميز اندازه‌گيريLINTAB6 انجام گرفت و سپس سري‌هاي زماني حاصل تحليل شد. نتايج نشان داد كه ارتفاع تأثير معني‌داري در تعيين ميانگين رويش بلندمازو و راش دارد. درختان در سه ارتفاع واكنش‌هاي متفاوتي به دما و بارندگي ساليانه داشتند. بلندمازو بيشتر از راش به تغييرات اقليمي حساسيت نشان داد. دما در ماه‌هاي پيش از شروع فصل رشد اثر منفي بر رويش درختان بلندمازو در ارتفاع بالابند و اثر مثبت بر رويش اين درختان در ارتفاع ميان‌بند و پايين‌بند داشت. در هر سه ارتفاع، بارندگي خرداد همبستگي مثبتي با رويش بلندمازو نشان داد. درختان راش در ارتفاع بالابند رابطۀ مثبتي با بارندگي اسفند پيش از رويش و بارندگي فصل تابستان نشان دادند، اما در ارتفاع پايين‌بند همبستگي معني‌داري بين رويش راش و اقليم مشاهده نشد.
چكيده لاتين :
Trees respond to environmental and climatic changes during their biological life. Tree rings study is one way to discover these responses called dendrochronology. The most effective climatic factors which affect tree rings are temperature and precipitation. Present study aimed at investigating the influence of temperature and precipitation on annual growth of oriental beach (Fagus orientalis Lipsky) and oak (Querscus castaneifolia C.A. Mey), which clearly illustrate climatic factors on their tree rings. Trees were selected in three altitudes (450, 900 and 1380 a.s.l), from forest part 2 of Neka and Haft Khal in central Alborz mountains of Iran. Core samples were extracted from two sides of trees with an increment borer. Growth rings widths were measured by using LINTAB6 table with accuracy of 0.1 mm. The measurement results were analyzed using time series analysis software TSAPWin. Results showed that growth pattern of oak and beech in three altitudes were not similar. Altitudes affect mean growth of these species significantly. In each altitude, oak and beech have shown different responses to temperature and annual precipitation. These differences could be depending on species’ nature. In response to climatic factors, oak was more sensitive than beech. In high altitude, previous growth season temperature of affect oak chronology negatively while had positive effect on mid and low altitudes. In all altitudes, oak positively affected by precipitation of June (of current growth year). Beech of high altitude showed positive correlation with March and summer precipitation. However, no significand correlation was detected in beech in low altitude.
