بررسي و مقايسۀ رشد برخي گونه‌ها و ارقام صنعتي اكاليپتوس در منطقۀ گرمسيري مهران

Comparison of the growth of industrial Eucalyptus species and cultivars in tropical region of Mehran

بسياري از گونه‌هاي مورد استفاده در جنگلكاري، حتي در شرايط سخت امكان ماندگاري و زنده‌ماني دارند، اما براي موفقيت در توسعۀ اين موضوع، توجه به ميزان رشد و بازده اقتصادي آنها اهميت فراواني دارد. گونه‌هاي مختلف اكاليپتوس منابع مهمي بـراي توليد چـوب، كاغذ، سوخت و اسانس هستند كه به‌طور معمول در جنگلكاري مناطق گرمسيري استفاده مي­شوند. اين تحقيق با هدف بررسي رشد گونه‌ها و پروونانس­هاي سازگار، تندرشد و صنعتي اكاليپتوس، براي كاشت در اراضي كم‌بازده مناطق گرم و خشك ايلام انجام گرفته است. براي اين­ منظور، وضعيت رشد رويشي 8 گونه و رقم اكاليپتوس شامل E. camaldulensis(از چهار مبدأ)، E. sargentii، E. microtheca،E. melliodoraوE. salignaدر قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي محسن­آب مهران استان ايلام، در يك دورۀ پنج‌ساله بررسي شد. تجزيه‌و‌تحليل اطلاعات با استفاده از روش تجزيۀ واريانس و آزمون چند‌دامنۀ دانكن با به‌كارگيري نرم‌افزار SAS انجام گرفت. نتايج حاكي از آن است كه بين گونه‌ها و ارقام به لحاظ رشد شاخص­هاي ارتفاع، قطر تنه و قطر تاج اختلاف معني­دار وجود دارد. گونۀ E. camaldulensis در اين تحقيق نسبت به ديگر گونه‌ها از برتري رشد شاخص­هاي رويشي برخوردار است. سه رقم اين گونه داراي توليد چوب سالانۀ بين 2 تا 5 متر مكعب در هكتار است و يك رقم آن (رقم شفارود) عملكرد سالانۀ بيش از 35 متر مكعب در هكتار دارد.

Many species used in forestation could survive even in severe conditions, but considering the growth and economic efficiency is also important. Eucalyptus species are important sources for the production of wood, paper, fuel, and oils that are commonly used for planting the forests in the tropics. The purpose of this study was to evaluate the growth of adaptable species and cultivars, industrial and fast growing eucalyptus, for planting in inefficient lands of dry areas in Ilam province. For this purpose, the vegetative growth of eight species and varieties of eucalyptus including E. camaldulensis (from four origins), E. sargentii, E. microtheca, E. melliodora and E. saligna were investigated in a five-year period.in a randomized complete block design with three replicates in Mohsenab research station of Mehran, Ilam. The data analysis was performed using ANOVA and Duncan's multiple range tests in SAS software. The results indicated that there is a significant difference between species and cultivars in terms of indicators of height, trunk diameter, and canopy. E. camaldulensis is superior regarding to vegetative growth index in this study compared to other species. Three varieties of this species has an annual production of between two to five cubic meters per hectare, Shafarood variety has shown annual yield of more than 35 m per ha.