تهيۀ نقشۀ توان توليد رويشگاه راش شرقي با استفاده از دو روش كريجينگ و معكوس فاصلۀ وزني (پژوهش موردي: جنگل پژوهشي دانشگاه تربيت مدرس)

Beech forest site productivity mapping using ordinary kriging and IDW (Case study: research forest of Tarbiat Modares University)

تهيۀ نقشۀ متغيرهاي كمّي جنگل، امري اجتناب‌ناپذير در مديريت و بهره‌برداري پايدار اكوسيستم جنگلي است. نقشۀ توان توليد جنگل، پتانسيل رويشگاه را در زمينۀ مواردي همانند توليد چوب، ترسيب كربن و غيره نشان مي‌دهد و به‌طور معمول معرف شاخص توان توليد يك گونة خاص است. با توجه به گستردگي سطح جنگل‌هاي شمال كشور و كوهستاني بودن عرصه‌ها، امكان صرف زمان و هزينة زياد و آماربرداري صددرصد براي تهيۀ نقشه‌هاي دقيق وجود ندارد. ازاين‌رو يافتن روش مناسب براي تهيۀ نقشۀ ويژگي‌هاي كمّي جنگل‌ها ضروري است. تحقيق حاضر در زمينۀ تهيۀ نقشۀ توان توليد رويشگاه راش با استفاده از دو روش كريجينــگ معمولي و معكوس فاصلة وزني در جنگل دانشگاه تربيت مدرس انجام گرفته است. به‌منظور جمع‌آوري اطلاعات لازم، از 123 قطعه نمونۀ دايره‌اي با مساحت 1000 متر مربع در توده‌هايي كه در آنها گونۀ راش غالب بود استفاده شد. نتايج بررسي حاضر نشان مي‌دهد با توجه به معيارهاي ميانگين خطا (036/0-=OK، 192/0-=IDW)، ميانگين قدرمطلق خطا (598/1=OK، 749/1=IDW)، مجذور ميانگين مربعات خطا (053/2=OK، 223/2=IDW) و معيارهاي نسبي ميانگين خطا (104/0=OK، 553/0=IDW) و مجذور ميانگين مربعات خطا (906/5=OK، 393/6=IDW)، روش كريجينگ عملكرد بهتري دارد. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه روش زمين‌آماري كريجينگ قادر به تبيين تغييرهاي مكاني توان توليد در منطقۀ تحقيق است و مي‌تواند نقشۀ پهنه‌بندي آن را با صحت مناسب توليد كند.

Estimation and mapping of forest resources is a prerequisite for sustainable forest management. Site productivity is a key indicator of forest ecosystem services like wood production, carbon sequestration, etc. It allows foresters to forecast growth and production and hence select the most suitable tree species for a site. Due to the extent of Hyrcanian forests and mountainous areas in these forests that are sometimes difficult to access, it seems necessary to find suitable methods for mapping the quantitative parameters in these forests. In this study, site form index which is the most reliable criterion for evaluating the site productivity of mixed and uneven stands was used. This study aims at mapping beech forest site productivity by using ordinary kriging and inverse distance weighted in research forest of Tarbiat Modares University. For this purpose, 123 0.1 ha circular sample plots were laid out in beech dominated stands. The height and diameter of beechtrees with DBH ≥ 7.5 cm within each plot was recorded. The cross validation results showed that by using criteria such as mean error (OK=-0.036, IDW=-0.192), mean absolute error (OK=1.598, IDW=1.749), root mean square error (OK=2.053, IDW=2.223), relative mean error (OK=0.104, IDW=0.553) and relative root mean square error (OK=5.906, IDW=6.393), Kriging had significant advantage over IDW method and showed high estimation accuracy. Therefore, the methods can be applied to similar uneven-aged beech stands in the north of Iran.