بررسي تأثير مونه بندي جنگل بر دقت برآورد مشخصه هاي كمّي درختان با روش نمونه برداري چنددرختي در جنگل هاي غرب ايران (مطالعۀ موردي: دورود لرستان)

The effect of forest stratification on precision estimation of quantitative features of trees by using N-tree sampling method in the forests of West Iran (Case Study: Dorood Lorestan province)

كسب اطلاعات كمي و كيفي از ساختار جنگل در مديريت جنگل­هاي زاگرس اهميت بسياري دارد. اين تحقيق به‌منظور بررسي اثر مونه­بندي بر دقت برآورد مشخصه­هاي كمّي درختان در روش­­هاي نمونه­برداري چنددرختي (يك، دو، چهار، شش و هشت‌درختي) در جنگل­هاي دورود لرستان صورت گرفت. بدين منظور در منطقه­اي به وسعت 42 هكتار، 141 قطعه نمونۀ مربعي هر كدام به مساحت 2500 متر مربع (50×50 متر) انتخاب و به‌صورت صد­در­صد آماربرداري شد. در هر قطعه نمونه، اطلاعات همۀ درختان با قطر برابرسينۀ بيش از 5/7 سانتي­متر، شامل تعداد درختان، قطر برابرسينه و تاج‌پوشش هر درخت (قطر بزرگ و كوچك تاج) ثبت شد. روش­هاي نمونه­برداري چنددرختي با استفاده از نرم‌افزار جي‌آي­اس طراحي و با توجه به مقياس نقشه در جنگل اجرا شد. سپس جنگل با استفاده از تراكم (تعداد در هكتار)، به سه مونه (125>، 250-125 و 250< اصله درخت در هكتار) تقسيم شد. شاخصه­هاي آماري براي مشخصه­هاي تعداد در هكتار، سطح مقطع برابرسينه در هكتار و درصد تاج‌پوشش در هكتار قبل و پس از مونه­بندي محاسبه شد. نتايج نشان داد كه با اجراي مونه­بندي در روش نمونه­برداري چنددرختي، ميانگين برآورد‌شده مشخصه­هاي بررسي‌شده به ميانگين واقعي نزديك‌تر شده است؛ همچنين مونه­بندي ناهمگني موجود در منطقۀ تحقيق را برطرف كرده و موجب كاهش انحراف معيار و درصد ضريب تغييرات شده است. همين امر سبب افزايش دقت روش نمونه­برداري چنددرختي در جنگل‌هاي دورود لرستان شده ­است، بنابراين اجراي مونه­بندي در روش چنددرختي مثبت ارزيابي مي‌شود..

Quantitative and qualitative information of forest structure is the most important for forest management in Zagros forests. This study was done in order to investigate of effect forest stratification approach on the precision estimation of the quantitative features of trees in N- tree sampling methods (one, two, four, six and eight trees) in Dorood forest, Lorestan province. For this purpose, 141 2500 m2 (50 × 50 m) sample plots were selected in an area ca. 42 hectares and full-calipering inventory was done. Within each plot, the number of trees, diameter at breast height and canopy of each tree (largest/smallest crown diameter) were recorded for all trees with DBH ≥ 7.5 cm. The N-trees sampling methods were then designed in GIS software and according to the scale of the map were implemented in the forest. The forest was then stratified into three types (< 125, 125-250 and > 250 trees per hectare) by using the density (number per hectare). The statistical parameters for the number of trees per hectare, basal area per hectare and canopy cover percentage per hectare were calculated before and after the stratification. Results showed that with the implementation of the stratification in the N-tree sampling method, the estimated mean of the characteristics was closer to the real mean. It also eliminates the heterogeneity in the study area and reduces the standard deviation and the coefficient of variation. As well as stratification improved the heterogeneity in the study area and standard deviation and coefficient of variation were reduced. This increases the precision of the N-tree sampling method (one, two, four, six and eight trees) in Dorood forest. Therefore implementation of stratification in N-tree sampling method was positively assessed.