بررسي روايي صوري و محتوايي و پايايي پرسشنامه بررسي چرخه تغيير در افراد سيگاري

Face and Content Validity and Reliability Assessment of Change Cycle Questionnaire in Smokers

مقدمه: به دليل اهميت نقش دندانپزشك در ترك سيگار بيماران سيگاري، هدف اين مطالعه تهيه پرسشنامه استاندارد و معتبر براي ارزيابي اثر مشاوره دندانپزشك بر دانش، نگرش و مرحله بيمار سيگاري در چرخه تغيير در مراكز دندانپزشكي بود. مواد و روش ها: پس از گردآوري مقالات مرتبط، پرسشنامه اي حاوي 3 سوال دموگرافيك، 16 سوال در مورد تاريخچه اي از مصرف تنباكو، 5 سوال براي تعيين مرحله تغيير بيمار، 7 سوال براي بررسي دانش و 27 سوال براي بررسي نگرش طراحي شد. براي استانداردسازي و معتبر كردن پرسشنامه از پانل متخصصين براي بررسي كيفي پرسشنامه استفاده شد. همچنين در بررسي روايي محتواي كمي، از شاخص روايي محتوا و نسبت روايي محتوا استفاده شد. سپس پايايي پرسشنامه با دو روش آزمون-آزمون مجدد و آلفا-كرونباخ بررسي شد. يافته ها:پس از بررسي نتايج روايي، سوالاتي كه شاخص روايي محتوايي آنها كمتر از حد مجاز بود، اصلاح شد و تغييرات لازم در آن ها صورت گرفت. سپس مراحل روايي آنها تكرار شد تا مقدار مطلوب، يعني نسبت روايي محتوا بيش از 0/62 و شاخص روايي محتوا بيشتر از 0/79 حاصل شد. پايايي آن ها با تست آلفا-كرونباخ و مقدار بيشتر از 0/7 تاييد شد. نتيجه گيري: اين مطالعه ابزار مناسب پايا و روا جهت ارزيابي اثر مشاوره دندانپزشك در چرخه تغيير و ارزيابي دانش و نگرش بيماران سيگاري نسبت به سيگار و اثر آن بر سلامت دهان و دندان فراهم نمود.

Introduction: Considering the importance of the dentist role in smoking cessation of smoker patients, the aim of this study was to develop a valid and reliable questionnaire for assessment of dentist counseling effect on knowledge, attitude and the smoker's stage of change in dental centers. Materials & Methods: After literature review, an initial questionnaire containing three demographic questions, 16 phrases that showed a history of tobacco use, 5 phrases for specifying patient's stage in the change cycle, 7 phrases for knowledge assessment, and 27 phrases for attitudes assessment, was designed. To standardize and validate the questionnaire, qualitative assessment was done using an expert panel and quantitative assessment was done using content validity ratio (CVR) and content validity index (CVI). Reliability assessment was done by a test–retest method and use of Cronbach's alpha. Result: After validity assessment, questions with CVI and CVR less than the limit were corrected and modified. The validation process was repeated until the desired amount of CVR of 0.62 and the CVI greater than 0.79 were obtained. The reliability was confirmed with Cronbach's alpha value greater than 0.7. Conclusion: This study provided a valid and reliable instrument for assessment of effect of the dentist counselling on knowledge, attitude and the smoker stage of change in dental centers