سنجش و ارزيابي ريسك اكولوژيكي فلزات سنگين (سرب، كادميوم، مس و روي) در رسوبات مناطق ساحلي استان بوشهر

Determination and Ecological Risk Assessment of Heavy Metals (Cd, Pb, Cu, Zn) in Surface Sediments of Coastal Regions of Bushehr Province

زمينه و هدف خليج فارس يكي از مهمترين اكوسيستم هاي آبي جهان است كه در چند دهه اخير در معرض آلاينده هاي محيط زيستي مختلف همچون فلزات سنگين ناشي از فعاليت هاي انساني و طبيعي قرار گرفته است. بنابراين هدف مطالعه حاضر تعيين غلظت و ارزيابي ريسك اكولوژيكي فلزات سرب، كادميوم، مس، روي در رسوبات ساحلي استان بوشهر در خليج فارس است. مواد و روش ها جهت سنجش غلظت فلزات 54 ايستگاه در طول خط ساحلي استان بوشهر انتخاب و در هر ايستگاه 3 نمونه برداشت شد. پس از آماده سازي و هضم اسيدي نمونه ها، غلظت فلزات مذكور با استفاده از دستگاه پولاروگراف تعيين گرديد. يافته ها ميانگين غلظت كلي فلزات سنگين كادميوم، سرب، مس و روي در رسوبات به ترتيب به ميزان 52.4 ± 2. 62, 34.99±2.76, 11.53 ±2.01 , 2.41± 0.89 μg/g, ميكرو گرم بر كيلوگرم، بدست آمد. همچنين نتايج مقايسه غلظت فلزات سنگين در سواحل استان بوشهر (جم، دير، بوشهر، دشتي، گناوه و ديلم) با استفاده از آزمون ANOVA نشان داد، بين غلظت فلزات رسوبات سواحل مختلف اختلاف معني داري وجود دارد. يافته ها نشان داد بار آلودگي و خطر اكولوژيكي فلزات سنگين منطقه در طبقه خطر پايين و تاحدودي متوسط قرار دارد. همچنين خطر محيط زيستي فلزات به صورت (روي > سرب > مس > كادميوم) ارزيابي گرديد. نتيجه گيري براساس نتايج بدست آمده وضعيت آلودگي و خطر اكولوژيكي فلزات در منطقه براي فلزات (روي، سرب و مس) در حد پايين اما براي فلز كادميوم در حد متوسط ارزيابي مي گردد.

Background: Persian Gulf is one of the most important ecosystems in the world that in recent decades has been exposed to various environmental pollutants such as heavy metals from human and natural activities. Therefore, the aim of this study investigates the concentration of heavy metal s (cadmium, lead, copper and zinc) and ecological risk assessment of them in coastal sediments in of Bushehr province in Persian Gulf. Methods: In order to assess the concentration of metals, 54 stations along the coastal zones were selected and in each station three samples of sediment and plant were taken. After preparation and digestion of the samples, the concentrations of these metals were determined by using polarography. Results: The average of total concentration of detected metals Zn, Cu, Pb and Cd in sediment 52.40 ± 2. 62, 34.99±2.76, 11.53 ±2.01 and 2.41± 0.89 μg/g, respectively. Also, the results of comparison of heavy metals concentration in coastal areas in Bushehr Province (Jam, Deir, Bushehr, Dashti, Genaveh and Deilam) with ANOVA test showed there was a significant difference between the concentrations of sediments in different coastal areas. The results showed that the Pollution Load Index (PLI) and ecological risk represents less to moderately pollution in the region. Also, the environmental risk of metals in the region was evaluated as (Cd>Cu> Pb> Zn). Conclusion: According to the results, the pollution and ecological risk of metals in the region for Zn, Cu and Pb is low but for Cd is moderateevaluated.