بررسي بيان ايمونوهيستوشيميايي نشانگر پيش ‌بدخيمي 19CK در واكنش‌هاي ليكنوييدي دهاني در مقايسه با ليكن‌پلان، سرطان سلول سنگفرشي و مخاط نرمال دهان

Immunohistochemical Evaluation of Expression of CK19 Premalignant Indicator in Oral Lichenoid Reaction (OLR) Compared to Oral Lichen Planus (OLP), Oral Squamous Cell Carcinoma (OSCC) and Normal Oral Mucosa

مقدمه: ليكن‌پلان (OLP (Oral lichen planus، يك بيماري نسبتاً شايع و مزمن پوستي با زمينه‌ي ايمونولوژيك است كه غالباً مخاط دهان را گرفتار مي‌كند. واكنش ليكنوييدي OLR (Oral lichenoid reaction نيز ضايعات مخاطي هستند كه از نظر باليني و بافت‌شناسي به (OLP (Oral lichenoid reactions شباهت داشته و در واكنش به مصرف برخي از داروها يا مواد سنتتيك در دهان بروز مي‌كنند. احتمال بروز تغييرات ديسپلاستيك در هر دوي اين ضايعات مطرح شده است. از طرفي كارسينوم سلول سنگفرشي دهان (SCC (Squamous cell carcinoma نيز يكي از بدخيمي‌هاي شايع دهان محسوب مي‌شود. هدف از اين مطالعه، بررسي تغييرات بيان نشانگر سايتوكراتين 19 (CK19) در (OLP ،OLR ، OSCC (Oral squamous cell carcinoma و مخاط طبيعي دهان از نظر شدت رنگ‌پذيري و نيز الگوي رنگ‌پذيري و مقايسه‌ي آنها با يكديگر مي‌باشد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه‌ي توصيفي- تحليلي گذشته‌نگر، بر روي 70 نمونه به دست آمده از بلوك‌هاي پارافيني شامل 20 نمونه‌ي OLP، 20 نمونه‌ي OLR، 20 نمونه‌ي OSCC و 10 نمونه‌ي مخاط طبيعي دهان انجام شد. شدت و الگوي بيان نشانگر سايتوكراتين 19 توسط تكنيك رنگ‌آميزي ايمونوهيستوشيميايي با روش Envision مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. كليه‌ي نتايج توسط نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 20 و آزمون‌هاي آماري رگرسيون دو طرفه تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: به نظر مي‌رسد بين بيان نشانگر سايتوكراتين 19 در نواحي سوپرابازال و نوع ضايعه ارتباط وجود داشته باشد و اين ارتباط معني‌دار مي‌باشد (p value < 0/001) . به علاوه در خصوص الگوي رنگ‌پذيري، در بيماران OSCC و OLR بيشتر الگوي پيوسته (Continious) و در بيماران OLP بيشتر الگوي ناپيوسته (Interrupted) مشاهده شد. در مخاط نرمال نيز اين توزيع متعادل بود. نتيجه‌گيري: افزايش بيان سايتوكراتين 19، بطور چشمگيري با منطقه‌ي بيان (بازال و سوپرابازال) و نوع ضايعه همسو مي‌باشد. همچنين الگوي بيان سايتوكراتين 19 در OLR و OSCCشباهت زيادي دارد. بنابراين شايد بتوان از اين نشانگر پروتئيني به عنوان وجه تمايز و ابزار تشخيصي ليكن‌پلان و ضايعات ليكنوييدي و نيز احتمال تغييرات بدخيمي در ضايعات ليكنوييدي استفاده نمود.

Introduction: OLP is a relatively common chronic inflammatory skin disease with an immunologic background that often affects the oral mucosa. OLR is a mucosal lesion, clinically and histologically similar to OLP, and can occur in the oral cavity in response to some drugs or synthetic materials. The risk of dysplastic changes have been considered in both lesions. On the other hand, OSCC is one of the most common malignancies of the oral cavity. The aim of this study was to evaluate and compare expression of cytokeratin-19 (CK19) in OLP, OLR, OSCC and normal oral mucosa in terms of their staining intensity and patterns. Materials & Methods: This descriptive-retrospective analysis was performed on 70 samples obtained from paraffin blocks of 20 cases of OLP, 20 cases of OLR, 20 cases of OSCC and 10 samples of normal oral mucosa. CK19 expression pattern and intensity of immunohistochemical staining were evaluated using Envision method. Data were analyzed with SPSS 20 using two-tailed regression test. Results: There seemed to be a significant relationship between suprabasal expression of CK19 and type of lesion (p value < 0.001). In addition, the pattern of staining in OSCC and OLR patients was predominantly continuous and in patients with OLP it was predominantly interrupted. This staining pattern distribution was balanced in normal mucosa. Conclusion: Increased expression of CK19 was dramatically consistent with region (basal and suprabasal) and type of lesion. In addition, the pattern of expression of CK19 in OLR and OSCC was very similar. Therefore, perhaps this protein marker might be used as both a diagnostic tool to distinguish lichen planus from lichenoid lesions and as a detector in possible malignant transformation of lichenoid lesions.