پديد آورندگان :
عبدل زاده، احمد دانشگاه گلستان گرگان - دانشكده علوم - گروه زيست شناسي , سليمان نژاد، زهرا دانشگاه گلستان گرگان - دانشكده علوم - گروه زيست شناسي , صادقي پور، حميدرضا دانشگاه گلستان گرگان - دانشكده علوم - گروه زيست شناسي , گلعلي پور، مسعود دانشگاه علوم پزشكي گلستان گرگان
چكيده فارسي :
خردل اتيوپي و هندي متعلق به خانواده شب بو بوده و محصول روغني مهم مي باشند، خردل اتيوپي گياهي با سيستم ريشه اي عميق، مقاوم به خشكي و گرما بوده و خردل هندي يك گياه اميدبخش براي گياه پالايي فلز مي باشد. براين اساس توان جذب، تحمل و پالايش سرب توسط اين دو گونه رشد يافته در خاك آلوده مورد مطالعه قرار گرفت. گياهان در گلخانه در خاك هاي آلوده شده با غلظت هاي 15، 300 و 600 ميلي گرم بر كيلوگرم سرب رشد يافتند و پس از 7 هفته، جهت سنجش برخي پارامترها از جمله طول، وزن خشك، سطح برگ ويژه، رنگيزه هاي فتوسنتزي و غلظت سرب برداشت شدند. هر دو گونه شاخص تحمل تنش بالايي را نسبت به سرب نشان دادند. همچنين تيمارهاي سرب در طول، وزن خشك ريشه و بخش هوايي و سطح برگ ويژه هيچ يك از دو گياه خردل اثر معني داري نداشت. اگر چه رنگيزه هاي فتوسنتزي در گياه خردل اتيوپي تحت تاثير تيمارهاي سرب قرار نگرفتند، ميزان كلروفيل ها و كاروتنوئيدها در خردل هندي تحت تيمار 600 ميلي گرم بر كيلوگرم سرب كاهش يافت. با افزايش سطح آلودگي سرب در خاك، غلظت سرب ريشه هر دو گياه به طور معني داري افزايش يافت، به طوري كه نسبت غلظت سرب ريشه به خاك (فاكتور تغليظ زيستي) زياد شد. غلظت سرب بخش هوايي در خردل اتيوپي تحت تيمار 600 ميلي گرم بر كيلوگرم به صورت معني داري افزايش يافت كه به ترتيب در شاهد و تيمار 600 سرب اين ميزان 7 و 30 ميلي گرم بر كيلوگرم بود، هرچند در ساير تيمارها تغيير معني داري نداشت. فاكتور انتقال سرب به بخش هوايي در هر دو گياه كم بود. بنابراين هر دو گياه خردل اتيوپي و هندي با توجه به زيست توده ، شاخص تحمل تنش، غلظت سرب ريشه زياد و در نتيجه فاكتور تغليظ زيستي بالا، مي توانند جهت تثبيت سرب خاك هاي آلوده و پاكسازي اين خاك ها در مناطق شهري و صنعتي مفيد باشند.
چكيده لاتين :
Ethiopian (Brassica carinata) and Indian (B. juncea) mustards from Brassicacea are important oily crops. Ethiopian mustard with a deep root system is resistant to drought and heat and Indian mustard is a promising plant for metal phytoremediation. Accordingly the potential for the absorption, tolerance and remedation of lead (Pb) by these species grown in contaminated soils were investigated. Plants were grown in greenhouse in soils contaminated with 15, 300 and 600 mg kg-1 of Pb, harvested after 7 weeks and analyzed for parameters including length, dry weight, leaf area, photosynthetic pigments and Pb concentration. Both species had great stress tolerance indices to Pb. Furthermore, Pb treatments did not significantly affect root and shoot lengths, dry weights and specific leaf area in both mustards. Although photosynthetic pigments in Ethiopian mustard remained unaffected by Pb treatments, the contents of chlorophylls and carotenoids decreased in 600 mg kg-1 Pb treatment in the Indian mustard. Root Pb concentrations of both Ethiopian and Indian mustard significantly increased with rise in lead contamination, so that the ratio of Pb concentration of root to soil (bioconcentration factor) increased. Pb concentration in the shoot of Ethiopian mustard was significantly increased in 600 mg kg-1 of Pb, which this amount in the control and treatment of 600 Pb was 7 and 30 mg kg-1, respectively. However, there was no significant change in other treatments. Both plants displayed low translocation factor for Pb. Thus, with regards to biomass, stress tolerance indices, high Pb concentration in root and thereby, high bioconcentration factors both Ethiopian and Indian mustards can be useful in phytostabilization Pb contaminated soils and remediation of these soils in urban and industrial area
