مطالعه رقابت دو گونه مرتعي Bromus tomentellus و Poa pratensis به منظور حفاظت آنها در اكوسيستم هاي مرتعي

Study of competition between two rangeland species Bromus tomentellus, Poa pratensis In order to protect them in rangeland ecosystems

روابط متقابل بين دو گياه، استقرار و بقاي آن ها را تحت تاثير قرار مي دهد، بنابراين آگاهي از چگونگي وقوع اين روابط مي تواند براي حفاظت گونه هاي مرتعي و براي پيشگويي روند تغييرات پوشش گياهي و مديريت اكوسيستم ها در يك منطقه استفاده نمود. اين تحقيق به منظور مطالعه پتانسيل رقابت بين دو گونه مرتعي Bromus tomentellus و Poa pratensis و بررسي تاثير رقابت اندام هاي هوايي و زميني در قالب كار آزمايشگاهي و نمونه برداري از مراتع سرعلي آباد استان گلستان انجام شد. اين آزمايش به صورت طرح كاملا تصادفي با چهار تيمار (دو تيمار شاهد و دو تيمار رقابتي) در سال 1395 در محل گلخانه دانشگاه گنبد كاووس صورت گرفت. جهت كشت گياهان و محيط رقابت از گلدان هاي پلاستيكي به قطر و ارتفاع 22 سانتي متر استفاده شد. گلدان ها از خاك غني پر شده و طبق الگوي مشخص، كشت با بذر صورت گرفت. آبياري گلدان ها هر روزه انجام شد. تنك كردن گونه هاي كشت شده جهت رسيدن به تراكم مورد نظر صورت پذيرفت. بررسي وضعيت پوشش تاجي اين دو گونه در عرصه مراتع سر علي آباد گرگان انجام شد. نتايج نشان داد كه وزن خشك اندام هوايي و ارتفاع گونه B. tomentellus در تيمار شاهد و تيمار رقابت اختلاف معني داري از نظر آماري ندارد اما در وزن خشك اندام هوايي و ارتفاع گونه P. pratensis بين تيمار شاهد و تيمار رقابت اختلاف معني داري از نظر آماري مشاهده شد. نتايج نشان داد كه بين تيمار شاهد و تيمار رقابت عملكرد وزن خشك اندام زميني و طول ريشه در هر دو گونه مورد مطالعه معني دار است. نتايج بخش اندام هوايي در آزمايشگاه نشان مي دهد كه گونه B. tomentellus در رقابت با گونه P. pratensis مغلوب نشده است و توانسته است پاسخ جبران دهد اما ميزان عملكرد گونه P. pratensis در رقابت با گونه B. tomentellus در داخل گلدان كاهش يافته است و پاسخ جبران مشاهده نشده است. نتايج حاصل از اندازه گيري پوشش گياهي در منطقه حفاظت شده سر علي آباد نشان داد كه درصد پوشش تاجي گونه B. tomentellus دو برابر گونه P. pratensis مي باشدكه بيان گر برتري و غلبه گونه B. tomentellus به گونه P. pratensis مي باشد و داده هاي آزمايشگاهي تاييد مي-گردد.

Mutual relations between two plants, establishment and survival their affects, therefore, knowledge of how this relationship can be use for the maintenance repair and management of pastures and rangeland species. of the cognition which effective ingredient can be facilitated and competition to predict the vegetation dynamics and ecosystem management in one area can be used. This research was to study the potential competition between the two species pasture B. tomentellus and P. pratensis also survey the effect of competition ground and shoot organs in the form of laboratory work and sampling from the pasture was carried. This experiment in a completely randomized design with four treatments (two control and two competition treatment) in gonbade kavus university in 2015 took place in the greenhouse. For cultivation plants and competitive environment of the plastic pots whth diameter and height of 22 cm was used. Pots filled with rich soil and the seed was planted by characteristic pattern. The pots were watered every day. Prune cultivated species were used to achieve the intended density. In order to evaluate the coverage of these two species in the pasture was go to saraliabad area of Gorgan and measurements were carried of vegetation. The results show factors shoot dry weight and height of B. tomentellus species significant difference statistically there was no between competition and control treatment but in the shoot dry weight and height of p. pratensis species significant difference statistically between the competition and control treatment was observed. The results this research showed that ground organ dry weight and root length between control and competition treatment meaningful in both species. Analysis of the data shows that shoot organ in any B. tomentellus species in competition with p. pratensis species not recessive and has been able to give compensatory response but the performance of p. pratensis species decreased in competition with B. tomentellus species and compensatory response has been no observed. According to the results of vegetation measurements in the saralianad area in percent attendance in the study plots B. tomentellus species 21/6% and p. pratensis species 12/2% was measured that expressing conquest and superiority of B. tomentellus species in the shoot organ part than p. pratensis species in the area of study.