استفاده از روش تصميم‌گيري چندمعياره در مديريت تعمير و نگهداري روسازي جاده هاي جنگلي

Multi-criteria decision-making methods in the management of forest road maintenance

امروزه به‌منظور مديريت مرمت و نگهداري بهتر جاده‌هاي جنگلي موجود در كشور لازم است علاوه‌بر شاخص‌هاي اقتصادي، عوامل ديگري چون بهبود وضعيت روسازي جاده ‌و تأثيرات جاده بر شرايط اقتصادي طرح‌هاي جنگلداري، هزينۀ مجريان طرح، كاربران و تأثير شرايط طبيعي منطقه نيز در تصميم‌گيري دخالت داده شود. توجه به موارد مذكور و همچنين ميزان تأثير آنها در اولويت‌بندي گزينه‌ها، نيازمند تصميم‌گيري چندمعياره است كه در اين تحقيق مطالعه شده است. در اين پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر مرمت و نگهداري با نظرخواهي از كارشناسان تعيين شد. سپس 50 كيلومتر از جنگل‌هاي تحت پوشش شركت چوب و كاغذ مازندران انتخاب و قطعه‌بندي شد. در مرحلۀ بعد با توجه به گستردگي عوامل كمي و كيفي و تعداد زياد قطعات، اولويت‌بندي در مديريت مرمت و نگهداري قطعات (گزينه‌ها) با كمك روش سلسله‌مراتبي رتبه‌اي انجام گرفت و مدلي براي مديريت مرمت و نگهداري جاده‌هاي جنگلي توسعه داده شد. براساس يافته‌هاي اين پژوهش، اين روش قادر است اولويت‌بندي تعمير و نگهداري جاده را در شبكه انجام دهد. نتايج نشان داد كه با استفاده از اين مدل، تصميم‌گيرندگان مي‌توانند با آگاهي از ديدگاه‌هاي تمامي صاحب‌نظران و دخالت ميزان تأثير عوامل مذكور به روش AHP رتبه‌اي، اولويت‌بندي مكاني و زماني قطعات مختلف جاده‌هاي جنگلي را انجام دهند.

In order to better management of existing forest roads maintenance in the country in addition to economic indicators, it is essential to contribute other effective factors such as improvements in road pavement, road effects on economic conditions of forestry plans, cost of forest operation, users and natural conditions. Considering the above-mentioned factors as well as their impact on the prioritization of options requires multi-criteria decision-making, which has been investigated in this study. For this purpose, factors affecting the maintenance were first determined by experts' opinion. Then 50 km of forest road under the management of Mazandaran wood and paper company was selected. Due to the wide range of quantitative and qualitative factors and a large number of alternatives, Analytical Hierarchical Process (AHP) was developed to prioritize the repair and maintenance of forest roads. According to the results, the mentioned method is able to prioritize the forest network in term of the maintenance operation. The result of the current study also showed that the decision makers are able to prioritize the forest roads from different spatial and temporal point of view using the generated model according to expert knowledge and effectiveness of these factors.