بررسي كلسيفيكاسيون شريان كاروتيد در راديوگرافي پانوراميك افراد مبتلا و غير مبتلا به ديابت

Assessment of Carotid Artery Calcification on Panoramic Radiographs in Diabetic and Non-Diabetic Subjects

مقدمه: ديابت موجب افزايش آترواسكلروز مي‌شود. سكته‌ي مغزي، عموماً معلول آترواسكلروز عروق كاروتيد است. راديوگرافي پانوراميك مي‌تواند در شناسايي آترواسكلروز كمك كند. در مطالعه‌ي حاضر به بررسي فراواني كلسيفيكاسيون عروق كاروتيد در راديوگرافي پانوراميك بيماران مبتلا و غير مبتلا به ديابت پرداخته شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع مقطعي (cross-sectional)، در سال 1393- 94 در دانشكده‌ي دندان‌پزشكي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، به بررسي فراواني كلسيفيكاسيون شريان كاروتيد، در 40 بيمار مبتلا به ديابت و 80 بيمار غير مبتلا به ديابت پرداخته شد. از تمامي بيماران، راديوگرافي پانوراميك تهيه شده و اطلاعات دموگرافيك بيماران شامل سن، جنس، درمان ديابتي دريافتي، مدت زمان ديابت و قند خون ناشتا ثبت گرديد و همه‌ي آنها تحت گرافي پاناروميك قرار گرفتند. سپس اطلاعات افراد مبتلا و غير مبتلا به ديابت مورد مقايسه قرار گرفت. اطلاعات وارد نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 16 شد. جهت تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي 2χ، فيشر و رگرسيون لجستيك استفاده گرديد. در اين مطالعه، (0/05 > p value) معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در بررسي راديوگرافي بيماران مبتلا به ديابت، 13 نفر داراي كلسيفيكاسيون شريان كاروتيد بودند، در حالي‌كه تنها در 7 نفر از افراد غير مبتلا به ديابت، كلسيفيكاسيون شريان كاروتيد مشاهده شد (0/001 = p value). متغيرهاي سن، جنس، نوع درمان ديابت، مدت زمان بيماري و قند خون ناشتا، ارتباطي با بروز كلسيفيكاسيون عروق كاروتيد نداشتند (0/05 < p value). نتيجه‌گيري: طبق مطالعه‌ي حاضر، در راديوگرافي پانوراميك به عنوان روشي كم- تهاجم، كلسيفيكاسيون عروقي در بيماران مبتلا به ديابت بيشتر از غير مبتلا به ديابتي‌‌ها بود، اما اين شيوع معني‌دار بالاتر، ارتباطي با عوامل دموگرافيك نداشت. مطالعات بيشتري با جامعه‌ي آماري بالاتر توصيه مي‌گردد.

Introduction: Diabetes mellitus is a predisposing factor for atherosclerosis. Stroke is a result of carotid artery atherosclerosis. Panoramic radiographs can help diagnose atherosclerosis. The current study assessed the prevalence of calcifications of carotid artery in diabetic and non-diabetic cases on panoramic radiographs. Materials & Methods: In this cross-sectional survey, the prevalence of carotid calcification in 40 diabetic and 80 non-diabetic patients was assessed in the Faculty of Dentistry, Isfahan University of Medical Sciences in 2014-15. All the patients underwent panoramic radiography and their demographic data, including age, gender, diabetic treatment received, duration of diabetes and fasting blood sugar were recorded. Then data of diabetic and non-diabetic cases were compared. Data were analyzed with SPSS 16, using chi-squared test, Fisher’s exact test and logistic regression (α = 0.05). Results: In radiographic assessment of diabetic patients, 13 cases had carotid artery calcification while only 7 cases of non-diabetics had carotid artery calcification (p value = 0.001). Variables of age, gender, type of diabetic treatment, duration of disease and fasting blood sugar did not exhibit any significant relationship with carotid artery calcification (p value > 0.05). Conclusion: Based on the results of the present study, in panoramic radiography as a non-invasive technique, arterial calcification was higher among diabetic patients in comparison to non-diabetic subjects but this significant prevalence was not related with demographic factors. Further studies with larger sample sizes are recommended.