گذار از تفاسير مضيق مفاهيم و پيامدهاي سلطه پوزيتويسم در مطالعه روابط بين الملل

به هنگام طرح پوزيتويسم در روابط بين الملل، فضاي فكري به سمتي سوق مي يابد كه طي آن به دنبال يافتن الگوهاي رفتاري مشابه و تكرارشدني و عيني همراه با خروج يهاي مشخص است، چرا كه به نظر مي رسد پوزيتويسم خواهان تضميني براي آينده خويش بوده و در پي فرمو ل هاي مشخص براي مسايل خويش است تا پاسخ هاي معين و ثابت را در پي داشته باشد. در اين مقاله در تلاش هستيم تا دريابيم چگونه مفاهيم عمد هاي همچون امنيت، صلح، محيط زيست، توسعه و جز اينها را كه دستخوش تفاسير مضيق گرديده اند، نمي توان با الگوهاي ثابت پوزيتويستي پويايي نظام بين الملل نشان داد. تحت اين شرايط مفاهيم در انزوا شكل نگرفته و صرفاً بازتاب و نمايي از معنا را در دوران خويش بازگو مي كنند. اين مفاهيم در زمان و مكا نهاي متعدد يكسان نيستند، چرا كه ذهن بشري به مثابه موضوعات و فرمول هاي شكل گرفته مسايل طبيعي نيستند و افكار و تفاسير انسا ن ها از خواست ها و مفاهيم، تحت شرايط زمان و مكان و انديشه هاي دوران خويش و حوادث ساخته شده، در بسترهاي مهيا براي آنها مشخص و نمايان مي شود. در مقابل يكسان نگري پوزيتويستي با تفاسير موسعي كه از مفاهيم روابط بين الملل به عمل مي آيد، از نظريه هاي انتقادي براي نشان دادن تحولات پارادايمي بهره گرفته مي شود.